ساقلئ قئمدا منی یاد ائت اخوی

                                    من اولندن سورا جئرما یَخَوی

بشنو از نی هر چه پوشیدیم ما ،  ما کجا افسون اهریمن کجا؟.. همچو «همدل »،فارس و ترک و ترکمان ، یک نظر داریم ما، با «ده زبان»، شرقْ بانان، مهرکیشانِ سترگ ! ، مردمان شهرِ “ایران بزرگ”! گل بگویید و گل افشانی کنید، ای مسلمانان مسلمانی کنید  …

  پاسخ شاعره مسلمان “صنم ” بانو   به شعرنفرت پراکن  مریم عابدینی

 چیچست خبر : به گزارش سایت  ایرونی وسایت طرفداری دات کام وداستان ۳۲  اخیرا فردی بنام مریم عابدینی که گفته میشودازشاعران معلوم الحال سلطنت طلب است و چندباربه اسرائیل سفرفرهنگی داشته ! با انتشاراشعار  اهانت آمیزوهتاکانه به جمعیت ترک زبانان ایران  درراستای تحقق اهداف اسرائیل دلهای همه اقوام ایرانی را آزرده است که دختری ازشهرستان اهرتبریز بنام “صنم بانو”پاسخ وی را با مشاعره داده است.

سرویس فرهنگ وزبان : در این مقاله ترکی رایج در شمال غرب ایران به ۹ لهجه تقسیم بندی شده است.

۱٫لهجه تبریز : این لهجه نزدیک به لهجه شکی در جمهوری آذربایجان است و در تبریز و در شهر های کوچک و روستاهای اطراف آن رایج است. اسکو، خسروشهر، توفارقان(آذرشهر) و روستاهای توابع آنها، روستاهای دامنه های شمالی سهند و باسمینج، هئربی، بر، لیقوان، سپاراخان، خلتدوکان از جمله مناطقی هستند که لهجه آنها با کمی تفاوت تبریزی است.

در خود تبریز سه لهجه با اندکی تفاوت وجود دارد :

_محله های شمال غرب یعنی شامقازان، حکم آباد، منجم، قره آغاج

_دوه چی، امیر قیز، لیلاوا، خطیب

-ششگیلان، باغمشه، خیابان، مارالان و مناطق مرکزی

از خصوصیات لهجه تبریز کشیدن صداها ست.

۲٫لهجه قره داغ (ارسباران) : صحیح ترین لهجه ترکی آذربایجانی ایران است و تماما پیرو قواعد زبانی است. شرق دامنه های سهند متنق، ایراناق، سرسکند (هشترود)، بستان آباد، میانه، سراب، قره داغ، سونار خیوه اهر،تیکان تپه(تکاب)، سایین قالا (شاهین دژ) و قسمت هایی از دشت مغان و قاراقیشلاق، بیجان، پلدشت(عربلر)، نازیک، مرگنلر، قاراقولوقلار، مرکیت و قایقاج در جنوب ارس مناطقی هستند که این لهجه در آن رایج است . در لهجه قره داغ برخلاف لهجه تبریز کلمات و صداها کشیده نمی شوند و به اصطلاح sert(محکم) تلفظ می شوند.

۳ـ لهجه یامچی : این لهجه شباهت زیادی به لهجه نخجوان خصوصا اوردوباد دارد. مرکز این لهجه را میتوان مرند حساب کرد.

صوفیان، یامچی، شبستر، خامنه، دیزه، دریان، شانیجان، گمیچی و قاپسار، زنوز، گلین قایا، المدار در شمال دریاچه اورمیه از مناطقی هستند که این لهجه در آنها رایج است. از ویژگی های این لهجه تبدیل مصوت a به ə است، مثلا به قابلاما قابله مه، به قارداش قردش میگویند. این لهجه بین لهجه تبریز و قره داغ قرار می گیرد(از لحاظ کشیدن صداها).

۴ـ لهجه اورمیه (اویغور-آوشار لهجه سی) : این لهجه نیز یکی از صحیح ترین لهجه های ترکی آذربایجانی ایران است. از نزدیکی های سووقبولاق (مهاباد)، سولدوز (نقده)، تا اورمیه و سلماس و خوی و مرز ترکیه این لهجه رایج است. در اطراف اورمیه در روستاهای چونقارالیسی صدای “نگ” هنوز حفظ شده است مثلا گلیرنگ. لازم به ذکراست در نزدیکی اورومچی پایتخت ترکستان شرقی نیز قصبه ای به نام چونقارالی موجود است. شباهت بین نام خود اورمو و اورومچی نیز جای بحث دارد. علت نام گذاری این لهجه به لهجه اویغور-افشار آن است که از ترکیب زبان اویغور ها و افشار های کوچ کرده از خراسان و ترکیه بوجود آمده.

ادبی دیلده: آتامی آتانی آتاسینی آتامیزی آتانیزی آتالارینی

تبریز: آتامی آتاوی آتاسینی آتامیزی آتازو آتالارینی

قاراداغ: آتامی اتووو آتاسینی آتامیزی آتوووزو آتالارینی

اویغور: آتامی آتایین آتاسینی آتامیزی آتاییزی آتالارینی

۵ـ لهجه مراغه : این لهجه در شهر ها و روستاهای دامنه های جنوبی سهند رایج است.

از طرف مراغه به طرف سرسکند، سایین قالا‌‌(شاهین دژ)، قوشاچای(میاندوآب) تا حدود سووقبولاق و جیغاتی رود، ملیک کندی‌(ملکان)، بناب، عجبشیر از جمله مناطقی هستند که این لهجه در آن رایج است. این لهجه نیز مانند لهجه یامچی بین لهجه تبریز و قره داغ قرار می گیرد.

۶ـ لهجه اردبیل :این لهجه در اردبیل، خلخال، نمین، آستارا، انزلی، تالش، منجیل رایج است. این لهجه شباهت زیادی به لهجه جنوب جمهوری آذربایجان دارد و اثرات لهجه باکو را در آن میتوان دید.

۷٫لهجه زنجان : این لهجه از طارم آغاز شده و تا زنجان، هیدج، سلطانیه، خدابنده، ماه نشان، بیجار و قروه در کردستان و سنقر در کرمانشاه رایج است و در مناطق شرقی و جنوبی زنجان مانند قیدار به لهجه همدان نزدیک می شود. به طور کلی این لهجه را میتوان ترکیبی از ترکی قدیم و جدید دانست.

۸٫لهجه همدان : ابهر، تاکستان، قزوین، بویین زهرا، آوج، همدان، رزن، بهار، تویسرکان، کبودرآهنگ، پامبولو(فامنین)، اسدآباد، لالجین، ملایر تا سنقر به این لهجه تکلم میکنند.

شباهت زیادی به لهجه زنجان دارد. این لهجه یکی از لهجه های اصیلی است که برخی قواعد قدیمی هنوز در آن وجود دارد. برای مثال “توکندی” به جای قورتولدو یا تورندی به جای ایسهال توتدو. یا مثلا در سوم شخص حرف سین از افعال حذف می شود(همانند لهجه زنجان) : گلیرسن به گلیرن، آلیرسان به آلیران، گلیرسیز به گلیریز تبدیل می شود .البته در لهجه همدان افعالی که به “ن” ختم می شوند “ی” جایگزین نون می شود مثلا زنجانی ها میگویند آلیران، گلیرن اما همدانی ها میگویند آلیرای، گلیرَی

منبع : سولدوز دات کام 

باغلانیب حنجره لر

بو نه طوفاندی گلیب

                            شهری آپارسین بو گئجه؟؟؟

                           نئجه جان سیزدی گئجه!!!

بیرجه یئل های سالیری بیرده بولوتلار باغیریر

آغ بولوتلار گوره سن

                  کیمسه نی جاندان چاغیریر

توز باسان شهره نه اولموش

کی یاغیشلار سو    سَپیر؟

یوللاری یئل سوپورور

بو قوناق کیمدی کی یئر گوی چیخیری قوللوقونا؟

هوپ توتور پنجره لر

آچیلیر حنجره لر

یولدا بیر توز گویه قالخیر

                                          بیر نفر یولدا گلیر!!

دان یئریندن بیر ایشیق               گویلره قالخیر دئیه سن!!

دوغادان گون دوغولور!!

گونشین بیر بولومو      باش اوجالدیب کی باخا!!!!

گونشین گوزلرینه        

                        آغ بولوتلار ییغیشیب        کولگه سالا!!

اَلی آغزیندا گونون

                     دالدا قالیبدیر باخیری!!!

یولدا بیر آت

بو ایشیقدان چیخاراق

سانگی گونش سینه سینی پارچالاییبدیر

ائله یئل تک گلیری هئچ توزونا یئل ده چاتانمیر!!!

بو ایشی یئل ده قاتانمیر!!

چونورم گوز تیکیرم

گئجه نین سون نفسینده

شهریمین دام دوواری قیشقیریری

گون گله جک دیر!!!!!

 یکی از دلایلی که باعث جهانی شدن نام استاد شده است شعر زیبای ایشان به نام "پیام به انیشتین" است
شعر استاد زمانی سروده شده است که سالهای آخر عمر انیشتن بوده است و این شعر توسط یکی از دوستان استاد به انگلیسی ترجمه شده و در اختیار انیشتن قرار گرفته و او را تحت تاثیر قرار داده است.
بلافاصله این شعر به زبان های انگلیسی ، آلمانی ، فرانسه و روسی ترجمه می گردد. عده ای مامور میشوندکه شعر را به انیشتین برسانند. از مسئولین و محافظین اش ، وقت می گیرند. روز موعود فرا میرسد. ترجمه فصیح انگلیسی شعر را در اقامتگاه انیشتین، برایش می خوانند. آن بزرگمرد عالم دانش ، دو بار از جای خود برمیخیزد. دو دستش را بر صورتش می نهد و می فشارد. قطرات اشک بر شیشه عینکش نمایان می شود. با چهره ای اندوهگین یکباره ، با صدایی بلند فریاد می زند:" به دادم برسید" بعد سکوت می کند و صورتش را در میان دو دستش می گیرد و غرق در بحر تفکر می گردد. سکوت غم انگیزی فضای اقامتگاهش را پر می کند.

 سلام. حقیقتش مدتی بود که تووی انجمن ها, سایتها, کتابها و از طریق دوستان مختلف دنبال یک سری آموزش مفید برای وزن در شعر بودم, مدتی آموزش هایی درباره وزن عروضی خواندم و تا حدودی یاد گرفتم تا همین 2 ماه پیش که با فردی آشنا شدم که ایشون دبیر انجمن ترانه سرایی در ساری هستن(مرصاد فولادی) و من از ایشون سوالی پرسیدم, سوال من این بود که برای گفتن ترانه تا چه حد باید با وزن عروضی آشنا بود؟اصلا نیازی به این آشنایی هست یا ترانه فقط باید موسیقی داشته باشه؟و جواب ایشون این بود, شما فعلا نیازی نیست که با وزن عروضی آشنایی پیدا کنید برای ترانه سرایی باید با وزن هجایی آشنا بشید این بود نقطه ی شروع ترانه نویسی من....

در اواخر سلطنت احمدشاه قاجار در نتیجه هرج و مرج بوجود آمده طایفه سارخان بگلی ناچار از مغان به آنسوی رود ارس کوچ کردند. علی­ عباس از کودکی به همراه پدرش و اعضای ایل در باکو به خرید و فروش مشغول گشت و در جوانی پس از ازدواج صاحب ۲ پسر شد و نام یکی را محمود گذاشت.

 شرف ؛ پاکدامنی و آزادگی مهمترین عناصر شخصیتی یک دختر ترک آذربایجانی را تشکیل می دهند. این پاکدامنی و آزادگی نمودهای بسیار زیبایی در فولکلور و فرهنگ آذربایجان داشته است . یکی از اوج های بروز شرافت را می توان داستان «سارای» نامید.

 اسطوره که بازتاب تفکر انسان درباره‌ی هستی و جهان است با بن‌مایه‌های افسانه‌ای و با بادبان‌های برافراشته‌‌ی خیال، سفری به مافوق الطبیعه را با گریز از واقعیت پی می‌گیرد که در آن تصویری از اخلاق و دین را با زندگی و ماهیت آن پیوند می‌زند. اسطوره با ریشه در زبان، سیال گونه عصرها را درمی‌نوردد و با همه‌ی سحرانگیزی‌اش، تاریخ را متبلور ساخته و سرمشقی راستین برای رفتار انسان می‌شود. رفتاری که در جوامع نوین نمودی پررمز و راز دارد و فهم مضامین اسطوره‌ای آن به دشواری امکان‌پذیر است.

 نام  :  علی آقا

نام خانوادگی  : اسکندر اوف

تخلص  : واحد

تاریخ و محل تولد  : 1895 میلادی ، روستای ماساچیر در حومه باکو

تاریخ و محل وفات : 1965 میلادی ، شهر باکو

علی آقا در یک خانواده روستائی زاده شد. بعد از چند سال تحصیل، مدرسه را ترک کرده و در شهر باکو برای امرار معاش به بقالی و سپس نجاری و خراطی مشغول شد. به دلیل استعداد و شوقی که به ادبیات داشت، روزنامه ها و نشریات مختلفی را که در باکو چاپ و منتشر می شدند مطالعه می کرد. اشعاری را که سروده بود برای دوستانش می خواند و بر اثر تشویق همین دوستان، مدتی را در نزد شاعر بزرگ باکو، عبدالخالق یوسف به فراگیری فنون شعر پرداخت. در جلسات ادبی که در منزل استادش برگزار می شد شرکت می کرد و از محضر ادبا و شعرائی چون آقاداداش منیری و صمد منصوری و عبدالخالق بهره می جست. اشعار خود را نیز در همین مجالس عرضه می کرد. تخلس واحد را نیز در همین مجلس ادبی به او دادند.

واحد در شعر و شاعری، در حدی بود که به وی{یادگار فضولی} می گفتند. اشعار او ورد زبان ها بود.   

بو فخر دیر منه واحد، کی خلق شاعری یَم           

بؤیوُک فضولی لرین خاک پای نیْن بیری یَم

 اوجالتدی عؤمروُموُ نَشو و نماسی اؤلکه میزین

نَه قَدَر وار بو جهان، هرگز اؤلمَرَم دئییرَم

   حکیم سید ابوالقاسم نباتی. یکی از بزرگترین سخنوران و عارف سرشناس تاریخ ادبیات آذربایجان است که تمامی خصوصیت‌های برجسته‌ی شاعران نامدار آذربایجان از نظامی، عمادالدین نسیمی، مولانا فضولی و واقف را در خود جمع کرده و به عنوان شاعری پرآوازه در میان مردم وجهه‌ای بی‌بدیل یافته است. او در دوران حیات خود، شهرتی بسزا یافته و بیشترین شاعران همعصر وی، به پیروی از نباتی غزلیاتی غرّا سروده و به نظیره‌نویسی بر اشعار او همت گماشته‌اند. تذکره‌نویسان بسیاری نیز در تعریف و تمجید از این شاعر والا مقام قلم فرسایی کرده‌اند.

ریشه واژه آشیق

سه نظریه برای آن وجود دارد:
1- از ریشه عاشق عربی به معنای دوستدار.
2- از ریشه مصدرترکی آشیلاماق (Aşılamaq) به‌معنی تلقین کردن، تزریق کردن.
3- از ریشه ترکی ایشیق(Işıq) به مفهوم نور و روشنایی.

معانی اول و سوم اعتباراتی در اشعار عاشیقی و در میان مردم دارند ولی نظریه دوم، تنها در محافل علمی مطرح شده است. از یک سو به نظر می رسد با توجه به فحوای اشعار عاشیقها، احتمال عربی بودن این واژه زیاد می باشد. شاید نیز در طول زمان این همسانی بوجود آمده است و با گذشت زمان اشعار عاشیقها و بویژه بایاتیها از آن پیروی کرده‌اند. از سوی دیگر با توجه با قدمت صنعت آشیق در مناطق ترک نشین ، ریشه ترکی بودن آن قوت می گیرد.