قره داغین وبلاقی

سلام دوسلار خوش گلیب سیز

بازار تاریخی اهر

شهرستان اهر دارای بازار زیبایی است به طوریکه یکی از بهترین بازار های آذربایجان بعد از تبریز است . این بازار دارای تزئیناتی است که در بازار های شهر های دیگر کمتر دیده می شود . قسمت عمده آن ۲ طبقه و دارای راسته های مستقیم و دارای گنبد های تماما آجری است . پوشش سقف بازار به صورت کلمبو می باشد ولی در یک قسمت از بازار پوشش به صورت کاربندی می باشد و دیوار مغازه ها خشتی و سقف مغازه ها چوبی می باشد .سردرب مغازه ها هم قبلا گچبری و با نقوش اسلیمی تزئین شده بودند.

بنای بازار در قدیم با تیر و حصیر بوده است ولی مرحوم رشیدالملک حکمران ارسباران ، تغییرات و تعمیرات کلی در بنای آن داد و پس از اتمام تعمیرات در شب مبارک نیمه شعبان ۱۳۲۱ هجری قمری آن را افتتاح نمود .

بازار اهر دارای چهار شاخه است :

۱- راسته بازار

۲- بازار نصیر بیک

۳- بازار جعفر قلی خان

۴- بازار کفاشان

آرتیغین اوخوماخ
دوشنبه 1 آذر 1395
بؤلوملر : قره داغ تاریخی ,

قره داغ دا آدلارا بیر باخیش(آللی)

آللی

« آللی » نام روستایی است در حومة شهرستان اهر ، در مسیر جادة اهر – مشکین شهر ، درضلع جنوبی روستای « نودوز » و در دامنة رشته کوه قوشا داغ واقع شده است . در مورد وجه تسمیه و معنا و مفهوم آن نظراتی به شرح زیر داده می شود . واژة « آللی » از ترکیب دو عنصر ؛ « آل » + « لی» تشکیل شده است . معنی و مفهوم « آل » در فرهنگ لغات چنین آمده است : « آل1 : رنگ سرخ روشن ، آللی : دارای رنگ سرخ و شاد . « آللی – گوللو » : سرخ و گلفام ، خوش آب و رنگ ... آل در اصل نامی بوده برای مرکّب سرخ رنگ که از چین آمده و فرمانروایان ترک اسناد خود را با آن مهر می زدند . طبعا از این رو بوده که « مهر و نگین پادشاهان ترک » در فرامین ( = یارلیق ) آل تامغا : مهر سرخ و یا به طور مخفف « آل » می خواندند . آل 2 : حیله ، مکر و خدعه . آل 3 : ( آل آروادی / هال آروادی ) : دئو مونثی که به زائو صدمه رساند ، آل بیابانی ، آل . بر اساس یک باور افسانه ای این دئو از آهن ترسد ، لذا اگر بتوان به ترفندی بر یقة این دیو سوزن وصل نمود ، چون جرات دست زدن به سوزن را ندارد ، همیشه در بند مانده و قدرت رهاندن خود را را نخواهد داشت و می توان از او کار کشید ... به نظر می آید « آل » در اصل به معنی رنگ سرخ بود و دو معنی بعدی ( حیله / دیو ) معنی مجازی کلمه است . زیرا حیله همان دو رنگی است و دئو هم به حیله گری معروف است . ( لغتنامه جامع اتیمولوژیک – دیل دنیز ، اسماعیل هادی ، ص 76 – 77 )  مرحوم بهزاد بهزادی در صفحة 113 و 114 فرهنگ آذربایجانی – فارسی و اسماعیل جعفر زاده در صفحة 101 کتاب : ارک تورکجه سی سوزلوگو در معنا و مفهوم واژة « آل » نظرات مشابه آقای هادی را دارند که به علت اطاله این مقوله از آوردن آنها احتراز کردیم . البته در پاره ای مواقع واژة آل مجازا در مفهوم خورشید نیز به کار گرفته شده است . « آل مفاهیمی مثل بلندی و قدرت دارد . یاقوت ها به بلندی و بزرگی و شان و شهرت آلوان و آلبان می گویند . » ( نگاهی به واژه های اساطیری آذربایجان ، صمد چایلی ، ص 38 ) پسوند « لی / لو » ؛ « از پسوندهای فعال ترکی است و کاربردهای متفاوت دارد که برای نسبت و انتساب به شهر، کشور ، محله – در معنای معیت – کاربرد مزدوج با آوردن متضاد ( وارلی – وارسیز ) – برای افادة قید زمان – بر افادة صفت و دارندگی – برای افادة مفهوم قابلیت و ... بکار می رود .» ( ترکی هنر است ، اسماعیل هادی ، ص 74و75 )

آرتیغین اوخوماخ
شنبه 29 آبان 1395
بؤلوملر : قره داغ تاریخی ,

قره داغ دا آدلارا بیر باخیش ( آغ بولاق )

آغ بولاق

روستاهای « آغ بولاق » سفلی و علیا در دهستان اوزومدیل شمالی ، بخش مرکزی شهرستان ورزقان واقع شده اند .   واژة آغ بولاق از ترکیب دو عنصر ؛ « آغ / آق » + « بولاق / بولاغ » به وجود آمده است .  جهت نتیجه گیری بهتر معنی و مفهوم « آغ بولاق » ، آن را در مقوله های متفاوت بررسی وتحلیل می کنیم . در زبان ترکی واژة « آغ » معنا و مفهوم های متفاوت و مختلفی را افاده می کند که یکی از آنها به معنی رنگ سفید می باشد . مرحوم بهزاد بهزادی در لغتنامة خود ، معانی و مفاهیم واژة « آغ »را اینطور می نویسد : « 1) سفید ، سپید ، بیاض 2) تمیز ، پاک ، نوشته نشده ، 3) خشتک 4) پارچة سفید ، ملحفه ، کفن 5) سفیده ( تخم مرغ ) 6) پاکدامن ، سربلند ، شرافتمند 7) پول نقره ، پول خرد 8) سفید پوست ( نژاد ) 9) کاملا آشکار ، مبالغه آمیز 10) تور ، دام » ( فرهنگ آذربایجانی فارسی – ترکی ، ص 101 ) .  در مفهوم اساطیری ، واژة « آغ / آق » علاوه بر افاده به رنگ « سفید » ، معنا و مفهوم : بلند مرتبه ، عرشی ، الهی ، روشنایی ، زایندگی ، بزرگی ، باشکوه بودن و دارایی را  نیز دارد . واژة آغ در ترکیب اماکن ، شهرها ، ایل ها ، قبایل و اسامی افراد متشخّص در اقصی نقاط ترک نشین جهان و بویژه در آذربایجان و قره داغ به وفور به چشم می خورد : آغ مچید  ، آغ هون لار ، آغ قویونلو ، آغ سونقور ( نوعی پرنده ، از اسامی مردان ) ، آغ کؤوشن ، آغ دووار  ، آغ یئل ، آغ دره ، آغ دربند ، آغ بولاق ، آغ داش ، آغ اوبا ( آغ آببا ) ، آغ دنیز ( دریای مدیترانه ) ، آغ کلیسا ( زادگاه آشیق العسگر ) ، آغ بوراز ، آغجا قالا ، آغ سوما ، آغ سو ، آغ مییان ، و ... همانطور که ملاحضه می شود در اکثر این اسامی ، « آغ » به معنا و مفهوم « سفید » نمی باشد .  بدیهی است نمی توان مسجد ، باد ، چشمه ، دریا ، آب یا دره ای به رنگ سفید باشد یا دست کم ، مسجد ، ... و  دره ای که ما می شناسیم به رنگ سفید نیستند . « در سده های میانی واژة « آغ » در زبان ترکی آذری مفهوم « بلندی و سرافرازی » داشته است

آرتیغین اوخوماخ
شنبه 29 آبان 1395
بؤلوملر : قره داغ تاریخی ,

قره داغ دا آدلارا بیر باخیش( دایلار )

دایلار

« دایلار/ دایی لار ) نام روستایی واقع شده در حومة اهر ، مابین جادة اهر و تبریز است . در مورد وجه تسمیة احتمالی آن نظراتی به شرح زیر داده می شود . این نام از ترکیب عنصر ؛ دای / دایی و پسوند « لار » تشکیل شده است . از لحاظ معنایی لغت « دای » به معنی بچه اسب دو ساله می باشد . و پسوند « لار / لر » نیز پسوندی برای بستن جمع می باشد : باجیلار ( خواهران ) ، قارداش لار ( برادران ) ، فرش لر (فرش ها ) ، اینک لر ( گاوها ) و ... دایی نیز به معنی و مفهوم یکی از اقربا ( برادر مادر ) هر انسان می باشد . « همچنین به علت جایگزینی حروف « د » و «ت » در زبان ترکی ، واژه های دای و تای می توانند به جای یکدیگر بکار گرفته شوند که در آن صورت « تای » می تواند به معنی نظیر ، لنگه و همانند نیز باشد » ( نگاهی به واژه های اساطیری آذربایجان ، صمد چایلی ، ص 130 ) . اما از لحاظ تاریخی و اساطیری نام این روستا مرتبط با اقوامی با نام های شناخته شدة  : دای / دایی / داه / داس می باشد که به قول استرابون ، این اقوام مرتبط با اقوام اسکیف ها ( ساقلار ) می باشد . دکتر باستانی پاریزی در کتاب « از پاریز تا پاریس » در بارة این قوم می نویسد : «در بالای دانوب ، همینجا که امروز سرزمین رومانی است

آرتیغین اوخوماخ
شنبه 29 آبان 1395
بؤلوملر : قره داغ تاریخی ,

(قره داغدا آدلارا بیر باخیش / انگرد)

انگرد ( انگرت ، انگت ، انگد ) ، انجرد ( محرف عربی انگرد ) ؛ نام روستایی زیبا و ییلاقی با چشمه های جوشان در 36 کیلومتری شمال غربی شهرستان اهر بوده ، نیز نام روستای باستانی که فقط محل آن مشخص است و با نام « کت یئری » در ورزقان ، بخش مرکزی ، دهستان اوزومدیل شمالی و 4 کیلومتری روستای توخوم دیل واقع شده است .( این اثر در تاریخ 27 اسفند 1387 با شمارة ثبت 26424 به عنوان یکی از آثار ملی به چاپ رسیده است ). ایضا نام تپه ای مرتفع در نزدیکی روستای « نوغه دی » در حومة هوراند می باشد . روستای انگرد با روستاهای زندآباد ( نام اصلی این روستا « سارای » می باشد ) ،روستای ویران و خالی از سکنة لامان ، و ییلاق های ؛ یارالیجا و ییلاق های پشت کوه شیور همسایه می باشد . معدنی هم در شمال این روستا قرار دارد . این معدن به فاصله 3 کیلومتر از روستای انگرد و در شمالشرقی روستای مزبور قرار گرفته است بهره برداری از این معدن در تاریخ 1345 شروع

آرتیغین اوخوماخ
شنبه 29 آبان 1395
بؤلوملر : قره داغ تاریخی ,