مقبره و موزه شیخ شهابالدین محمود اهری
در
پارک شیخ شهاب الدین قرار گرفته و آرامگاه شیخ شهاب الدین محمود اهری -
عارف بزرگ قرن هفتم هجری- است. این بنای تاریخی با معماری اسلامی نشانگر
ذوق هنر مردم این دیار در روزگار گذشته می باشد.
تاریخچه این بقعه به عصر شاه عباس اول می رسد ولی قدمت بعضی از قسمتهای آن از جمله حصار سنگی مقبره و درب شرقی به قبل از دوره صفویه (دوره ایلخانی) مربوط میشود.
این بقعه دارای 1497 مترمربع بوده و ساختمانی مشتمل بر خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره ها و غرفه های متعدد است؛
از سال 1374 ه.ش. از قسمت خانقاه این بنا، به دلیل عرفانی بودن بنا، بعنوان موزه ادب و عرفان شیخ شهاب الدین اهری استفاده می شود که در سطح کشور در نوع خود اولین موزه بوده و در حال حاضر شامل سه سالن و یک صحن است. در سالن ها اشیای عرفانی از قرن 15ـ7 ه.ق. و در صحن سنگ مزارهای قرن 15ـ11 ه.ق. به نمایش گذاشته شده است.
بازار سرپوشیده اهر
از
شاخههای مختلفی تشکیل یافته و دارای ۴ بخش اصلی به نامهای بازار
جعفرقلیخان، بازار کفاشان، بازار نصیربیگ و راستهبازار است. این بازار در
زمان رشیدالملک، حکمران وقت ارسباران مرمت شدهاست.
بنای
بازار سرپوشیده اهر دارای چندین ورودی با نوشته سردر «نصیر بیگ» بوده که
تقریباً دست نخورده باقی مانده است. راسته سه دکانلار و راسته مسجد سفید به
اضافه محله قلعه قاپوسی از مراکز دادوستد در اهر به شمار میرفته است.
بازار مسگران (مسگرخانه)، بازار کلاهدوزان، راسته آهنگران، میدان دواب،
میدان ترهبار از دیگر بخشهای بازار است.
این
بنا دارای حمامی بوده که در زمانهای قدیم از بین رفته است و اکنون محوطه
آن دیده می شود. بازار اهر دارای تزئینات گچبری است و این تزئینات در کمتر
بازاری دیده می شود.
خانهٔ دکتر قاسم خان اهری
واقع در خیابان حزب الله از قدیمی ترین خانه های موجود در اهر می باشد. این بنا دارای سرسرا و اتاقهای متعدد است؛
زیباترین قسمت بنا نورگیرها و تزئینات داخل آن است، و در سالهای اخیر قسمت هایی از بنا آسیب دیده است که بوسیله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان در دست مرمت و استحکام بخشی است.
همچنین در سال 84 پارکی به نام پارک دکتر قاسم اهری در مقابل این بنا توسط شهرداری اهر احداث گردیده و مورد بهره برداری قرار گرفت.
خانه بشیر آمر (از نوادگان پسری عباس میرزا)
از خانههای تاریخی اهر است که در خیابان شیخ شهاب الدین اهری قرار گرفته است. این بنا از اتاقها، اندرونی، زیرزمین، یخچال، سرسرا و فضاهای دیگری شکل گرفتهاست؛ قدمت این خانه به بیش از ۱۱۰ سال میرسد، مساحت این ملک ۱۲۰۰ متر مربع و اعیانی آن بیش از ۹۵۰ متر مربع می باشد از معماری خانه نمای سه طبقه آن از پشت ساختمان و دو طبقه آن از مقابل است؛
در ضمن آجر بکار رفته در ساختمان این بنا در حیاط و کورهای که در زیر حوض بزرگ حیاط قراردارد بعمل آمده است.
در روایات تاریخی این شهر آمده که این بنا بر روی یکی از ۵ قلعه ماد در دوران باستان ساخته شده است. در حال حاضر این ملک تحت تملک فرزندان ایشان قراردارد. در پی زمین لرزه ۲۱ مرداد ۱۳۹۱ بخشی از این ملک دچار تخریب گردید.
جنگل طبیعی انداب (پارک جنگلی فندقلو)
در 25 کیلومتری اهر - مشگین شهر بر فراز کوههای سرسبز روستای انداب قدیم واقع شده که بیشتر پوشش گیاهی آن درختان فندق می باشد.
سد ستارخان اهر
در
15 کیلومتری جاده اهر- ورزقان واقع شده است. این سد اخیرا به زیستگاه
پرندگان مهاجر تبدیل شده که در تابستان؛ مرغابی، لک لک و مرغ ماهی خوار و
در فصل زمستان انواع مختلف پرندگان آبزی سیاحان بسیاری را به این منطقه می
کشاند.
همچنین امکان صید انواع ماهی در آبهای این سد و فضای سبز اطرف ان موجب شده تا این محل به تفرجگاهی برای خانواده ها و جوانان تبدیل شود.
کاروانسرای شاه عباسی
در گردنه گویچه بئل واقع در 93 کیلومتری تبریز و 24 کیلومتری اهر، دو کاروانسرای قدیمی به نامهای(کاروانسرای شاه عباسی گوئجه بئل و کاروانسرای گوره درق)وجود دارد.
کاروانسرای علیا(گوره درق) در 3 کیلومتری ابتدای گردنه ساخته شده است و ابعاد آن 21×30 متر و دارای پنجردیف حجره ضربی آجری مدور است که متأسفانه در زلزله سال 91 کاملاً تخریب شده و تاکنون نیز اقدامی عملی در بازسازی آن صورت نگرفته است.
کاروانسرای
سفلی نیز در 7 کیلومتری کاروانسرای علیا(گوئجه بئل) در محوطه ای مسطح،
مشرف به رودخانه قرار دارد و از دو بخش شامل حیاط و حجرات متعدد تشکیل شده
است.
احداث بنا با توجه به شواهد و قرائن می تواند متعلق به دوره صفویه باشد.
قلعه نودوز ( نقدوز قلعه )
قلعه نودوز یکی از قلاع مستحکم و تاریخی ایران مربوط به دوره ساسانیان است که بشماره ۶۲۸ در تاریخ ۲۵ اسفند ماه سال ۱۳۴۵ در فهرست میراث گرانسنگ ایران ثبت گردیده است.
این قلعه در 25 کیلومتری جنوب شرقی شهر اهر واقع شده است؛ و بر فراز قله کوهی مرتفع مشرف بر رودخانه اهرچای احداث شده است. ورود به قلعه فقط از یال شمالی آن امکانپذیر است. ارتفاع برج این قلعه 11 متر است و با سنگهای تراش خورده رسوبی به رنگهای آجری و زرد و با ملاط گچ و آهک بنا شده است. اغلب برجها و دیوارهها با تکیّه بر بدنه سنگی کوه استوار شدهاند و امکان نقبزنی به داخل قلعه را به حداقل رساندهاند. قسمت بالای دیوارهها با خشت و گل ساخته شده که به مروز زمان از بین رفته و چندین متر از ارتفاع آن کم شده است.
تالاب ها
تالاب یوسفلو
این تالاب در 33 کیلومتری شرق شهرستان اهر قرار دارد و تالابی دایمی است که مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار می گیرد.
تالاب دیب سیز
این تالاب در 25 کیلومتری شرق اهر قرار دارد و تالابی نیزاری و دایمی است که مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار می گیرد.
اخیرا با ایجاد دیواره خاکی این تالاب تبدیل به سد قشلاق شاهوردی شده است و آب آن مورد مصرف کشاورزی قرار میگیرد.
این تالاب در 2 کیلومتری جنوب روستای قشلاق شاهوردی در جنوب جاده ارتباطی اهر-مشگین شهر قرار دارد. تالاب گستره ای شمالی جنوبی دارد و طول آن در حدود 500 متر و عرض آن 300 متر است. ارتفاع تالاب از سطح دریا در حدود 1360 متر است.
تالاب خرمالو
این
تالاب در 42 کیلومتری جنوب غربی اهر قرار دارد و تالاب دائمی است که علاوه
بر استفاده های کشاورزی، در فصل زمستان مورد استفاده پرندگان مهاجر قرار
می گیرد.
کوهها و جنگلها
از
نظر موقعیت جغرافیایی شهرستان اهر در یک منطقه ی کوهستانی قرار گرفته؛ از
این نظر دارای کوههای بسیار زیبا و سربه فلک کشیده می باشد و از قدیم به
عنوان رشته کوههای قراداغ (کوه بزرگ) مشهور بوده است.
از جمله ی این کوهها می توان نشان کوه، کوههای شیور، کوههای گئچی قئران (بزکش)، قاشقا داغ، کوههای مشک عنبر، کوههای پیرسقا، خاله داغ، صلوات داغ، دیزمار و کوههای سامبران را نام برد.
در کنار این کوهها جنگلهای پر درختی وجود دارد که هر بیننده ای را مجذوب و حیران خویش می سازد که زیست گاه حیواناتی است که گاها از نظر تنوع در جهان بی نظیر می باشند؛ از جمله خرس، خوک، گوزن، بزکوهی، کل، و پرندگانی از قبیل :کبک، قرقاول، دراج، بلدرچین و ..