بیری وار ایدی، بیری یوْخ ایدی، بیر پادشاهین بیر اوْغلو، بیر ده آروادی وار ایدی. بیر گۆن بۇ پادشاه اوْغلونو، وزیرینی، وکیلینی گؤتوروب قوْشون ایله شیکارا چێخیر. خئیلی اوْو ائلهدیکدن سوْنرا، بیر گؤزل چمنده چادیر قۇروب، اوْتوراق ائدیرلر. پادشاهین اوْغلو حیا ائتدیگیندن، اؤز چادیرینی بیر کناردا قۇرور. پادشاه اوْغلونو چوْخ ایستهدیگیندن، تئز-تئز اوْنو یوْخلار. یئنه ده قالخیب اوْغلونو یوْخلاماغا گئدیر. گلیب چادیرا گیردیکده، باخیب گؤرور کی، چادیرین دالیندان بیر قێزیل ایلان گیریب اوْغلونو چالماق عۆذرهدی. تئز پادشاه باشماغینین بیر تایینی سۇ ایله دوْلدوروب، ایلانین قاباغینا قوْیور. اێلان سۇ ایچیر قاییدیر. پادشاه اوْغلونو اوْیادیب دئییر: - اێستکلی اوْغلوم! بیر چؤرگیم اؤوساناتا کئچدی8، قالخ، بۇرادا یاتماق مصلحت دئییل. پادشاه احوالاتی اوْنا سؤیلهیهرک، اوْغلو ایله برابر اؤز چادیرینا قاییدیر. بیر آز سوْنرا کؤچوب شهره گئدیرلر. بۇ احوالاتدان بیر نئچه گۆن سوْنرا، پادشاهین آروادی برک ناخوْشلویور. اوْغلونو یانینا چاغیریب، اوْنا بئله بیر وصییت ائدیر: - اێستکلی اوْغلوم! بۇ خستهلیکدن من قالخمایاجاغام، اؤلهجهیم. من اؤلندن سوْنرا آتان گئدیب باشقا آرواد آلاجاق. تزه آلدیغی آرواد سنی یوْلا آپارمایاجاق. آتان ایله سنین آراندا زیدلیک دۆشهجک، گئت-گئده زیدلیک آرتاجاق. آتان قئیزه گلیب سنی اؤلدورمک ایستهیهجک. آتانی اوْ مقاما قوْیما! باش گؤتور بیر مدت ویلایتیندن چێخ، گئت! یوْلدا هر کس کی، سنله یوْلداش اوْلدو، چؤرگی یئینده، سن اؤز چؤرگینی اوْرتایا قوْی! هرگاه یوْلداشین چؤرگین چوْخ حیصهسینی سنین قاباغینا قوْیسا، اوْنونلا یوْلداش اوْل، یوْخ، قاباغینا قوْیماسا، اوْندا اوْندان آیریل! بیر ده یوْلداشینلا بیر چایین کنارینا یئتیشسن، سن اوْنا تکلیف ائله کی، گل دالیما مین، سنی سۇدان کئچیردیم. اگر اوْ سنی دالینا آلیب، سۇدان کئچیرتسه، اوْندا اوْنونلا یوْلداش اوْل، یوْخ، سنین دالینا مینسه، اوْنونلا یوْلداش اوْلما، تئز اوْندان آیریل!
بۇ سؤزلری سؤیلهییب آنا وصییتلرینی تامام ائلهییر. اوْغلان آغلاییب
آیاغا قالخیر، آناسینین الیندن اؤپوب اوْتاقدان چێخیر.
بیر نئچه گۆندن سوْنرا، پادشاهین آروادی اؤلور و بیر مدتدن
سوْنرا، پادشاه گئدیب بیر آرواد آلیر. بۇ تزه آرواد نانجیب اوْلدوغوندان،
اوْغلانی یوْلا وئرمهییب هر نه ایله مۆمکوندوسه آتاسی ایله اوْنون آراسینا
زیدلیک سالماغا چالیشیر. اوْدور کی، شاهزاده آناسینین وصییتینه عمل
ائدیب، باش گؤتورور، آتاسینین ویلایتیندن چێخیب گئدیر.
ائشیت سنه دئییم شاهزادهدن.
شاهزاده یوْلدا همین چادیر قۇردوقلاری یئرده بیر جاوان اوْغلانا راست
گلیر. اوْغلان اوْندان هارایا گئتدیگینی سوْروشور. شاهزاده:
- باشقا بیر ویلایته، - دئییب جاواب وئریر.
- منیم آدیم تاختا قێلینجدی. منی اؤزونله برابر گؤتور - دئییب
جاوان اوْغلان شاهزادهدن ریجا ائلهییر. خلاصه، یوْلداش اوْلورلار. بیر قدر
یوْل گئدندن سوْنرا، بیر یئرده اوْتوروب چؤرک یئمک ایستهییرلر. شاهزاده
بیر چؤرک چێخاردیب اوْرتایا قوْیور. اوْغلان چؤرگی کسیب چوْخ حیصهسینی شاهزادهنین،
آز حیصهسینی اؤز قاباغینا قوْیور. اوْغلان گؤرور کی، آناسینین وصییت
ائلهدیگی کیمی یوْلداشلیغا لاییق بیر اوْغلاندی. چؤرک یئییب یوْلا دۆشورلر.
یوْلدا بیر چایا یئتیشیرلر. شاهزاده اوْنا تکلیف ائدیر کی، گل دالیما
مین، سنی سۇدان کئچیردیم. اوْغلان راضی اوْلماییب، شاهزادهنی دالینا آلیب
سۇدان کئچیریر. بیر مدت کئچندن سوْنرا بیر شهره یئتیشیرلر، بۇردا
ائو تۇتوب منزیل ائلهییرلر. ائرتهسی گۆن اوْغلان پادشاهین اوْغلونا دئییر کی:
- قارداش، سن ائوده اوْتور، من گئدیم قازانیم، گتیریم، برابر
یئیک!
اوْغلان گئدیب، گۆنده قازانیب گتیریردی، باهم یئییردیلر.
بیر گۆن بئله، بئش گۆن بئله، آخیردا پادشاهین اوْغلو فیکیر ائلهییر کی، نه
واختا کیمی بۇ اوْغلان قازانیب گتیرهجک، من ده یئییب بئکار ائوده اوْتوراجاغام.
منیم ده ایش گؤرمهییم لازیمدی. بۇ فیکیر ایله باشماغین گئییب،
ائودن کنارا چێخیر، کۆچهلری دوْلانیر، بیر واخت باخیب گؤرور کی، هۆندور بیر
ایمارتین پنجرهسیندن گؤزل بیر قێز باخیر. قێزی گؤروب اوْنا عاشق اوْلور.
دئمه، بۇ ایمارت پادشاهینکی، قێز دا پادشاهین قێزی ایمیش. پادشاهین اوْغلو
فیکیرلی منزیله قاییدیر. بیر آز کئچیر، یوْلداشی گلیر. اوْغلان باخیب گؤرور کی،
شاهزاده چوْخ بیکئیفدی. بۇندان سببینی خبر آلیر. شاهزاده احوالاتی
اوْنا دانیشیر. اوْغلان گۆلوب دئییر:
- ائله بۇندان اؤتری بیکئیف اوْلموسان؟ بۇ کی، آسان ایشدی. یاخین بیر
واختا اوْ قێزی سنه آلارام.
صاباحیسی گۆن اوْغلان گئدیب ائلچی داشینین اۆستونده اوْتورور. پادشاها
خبر گئدیر کی، ائلچی گلیب. همین ساعت آدام گؤندریرلر کی، گئدین
گؤرون، سؤزو ندی. اوْغلان جاواب وئریر کی:
- پادشاهین قێزین قارداشیم اۆچون ایستهییرم.
پادشاه خبر گؤندریر کی، منیم ایمارتیم کیمی بیر ایمارت تیکدیرسه،
قێزیمی وئرهرم. اوْغلان قبول ائلهییر. ائرتهسی گۆن خالق یۇخودان اوْیاناندا
باخیب گؤرورلر کی، پادشاهین ائوینین قاباغیندا بیر ائو تیکیلیب کی،
پادشاهین ائویندن مین دفعه آرتیق. اوْغلان پادشاها خبر گؤندریر کی، ائو
حاضیردی. پادشاهین دئیهجک سؤزو اوْلماییب، قێزی وئریر. توْی اوْلور، شاهزاده
قێزین یانینا گئتمک ایستهینده اوْغلان دئییر:
- قارداش، هله دایان، قوْی قاباقجا من گئدیم گلیم، سوْنرا سن
گئت!
شاهزاده قبول ائلهییر. اوْغلان قێزین یانینا گلیب اوْنون آغزیندان
اۆفورور. همین ساعت قێزین آغزیندان بیر-بیرینین آردینجا اوْن بیر ایلان چێخیر.
هر بیریسی چێخدیقجا ایستهییر کی، اوْغلانی وۇرسون. آمما اوْغلان زیرکلیک ائدیب،
بیر-بیر اوْن بیرینی ده اؤلدورور. سوْنرا قۇلاغینی قێزین آغزینا قوْیوب، گؤرور
کی، بیر ایلان دا قالیب. خلاصه قاییدیب اوْغلانی قێزین یانینا گؤندریر.
دئمه کی، بۇندان قاباق قێزی کیمه وئریرلرمیش، اولینجی گئجهده
ایلانین بیری چێخیب اوْغلانی اؤلدورورموش. بۇنونلا قێزی بیر نئچه اره وئریبلر،
ایلانلار اؤلدوروب. اوْدو کی، پادشاه یقین ائدیبمیش کی، بۇ اوْغلان دا صاباح سلامات
چێخمایاجاق.
ائرتهسی گۆن صۆبح تئزدن پادشاه بیر آدام گؤندریر کی، اوْغلاندان بیر
خبر گتیرسین. گلیب گؤرورلر کی، اوْغلان ساغ-سلامات اوْتوروب قێز ایله صؤحبت
ائدیر. بۇ خبری پادشاها آپاراندا پادشاه امر ائلهییر کی، جاماعت اۆچ
گۆن شادلیق ائلهسین.
خلاصه، بیر مدت بۇرادا قالدیقدان سوْنرا، شاهزاده اؤز ویلایتینه
قاییتماق فیکرینه دۆشور. پادشاهدان رۆسخت ایستهییر، چوْخ تکیددن سوْنرا
پادشاهدان ایزین آلیر. پادشاه بۇنلارا چوْخلو مال، قێزیل-گۆموش، دؤولت
وئریب یوْلا سالیر، امر ائلهییر کی، اۆچ منزیل بۇنلاری اؤتورسونلر.
مۆختسر، شاهزاده اوْغلانلا اول گؤروشدوکلری یئره گلیرلر. بۇرادا
اوْغلان شاهزادهیه دئییر:
- قارداش، تای آیریلمالیییق. بۇ مال، دؤولتی ده، قێزی دا باهم قارداشلیقدا
گرک یاری بؤلک!
شاهزاده راضی اوْلور. هر شئیی بؤلورلر. آنجاق بؤلونمهمیش بیر دوه،
بیر قاتیر، بیر ده پادشاهین قێزی قالیر.
اوْغلان دئییر:
- بۇنلاری دا یاری بؤلمهلیییک.
قێلینجین چکیب اول دوهنی، سوْنرا قاتیری اوْرتادان یاری بؤلور. نؤوبه
قێزا گلدیکده، شاهزاده نه قدر یالواریرسا قێزی بؤلمهسین، اوْغلان راضی
اوْلمور. آخیردا شاهزاده تکلیف ائلهییر کی، جمعی دؤولت اوْنون اوْلسون، آنجاق
قێز بۇنون اوْلسون. اوْغلان یئنه راضی اوْلمور. سوْنرا شاهزاده تکلیف ائلهییر کی،
قێزی بۆتؤو گؤتورسون. یئنه ده اوْغلان راضی اوْلمور، گؤتوروب بیر آغاجا ساریییب،
قێلینجی چکیب قالدیریر، ایستهییر کی، قێزین باشین اۆزسون. قێز قوْرخوسوندان
قۇسور، آغزیندان آخیرینجی ایلان دۆشور. بۇندان سوْنرا اوْغلان قێلینجی
یئره قوْیوب شاهزادهیه دئییر:
- منه مال، دؤولت، قێز لازیم دئییل. مقصدیم همین ایلانی قێزین
آغزیندان چێخارتماق ایدی. بۇ چێخماسایدی، بیر گۆن چێخیب سنی هلاک ائدهیکدی.
اێندی بۇ مالی، دؤولتی، قێزی گؤتوروب آتانین یانینا گئت! بیر ده معلومون
اوْلسون کی، من اینسان دئییلم. من همین ایلانام کی، آتان یاخشیلیق
ائدیب باشماق تاییندا منه سۇ وئرمیشدی. اێندی من یاخشیلیغین بوْرجوندان
چێخدیم. خۇداهافیز!
بۇنو دئییب اوْغلان بیر ایلان اوْلوب، بیر دئشییه گیریب، گؤزدن ایتیر. بۇندان
سوْنرا شاهزاده آتاسینین ویلایتینه گلیر. آتاسی اوْغلونون گلمک خبرینی
ائشیدیب پیشوازا چێخیر، اوْنلاری جلاللا شهره گتیریر. تزهدن توْی
باشلانیر. اوْنلار یئییب، ایچیب یئره کئچیر، بیز ده یئییب، ایچک دؤوره کئچک!
گؤیدن اۆچ آلما دۆشدو، بیری منیم، بیری ناغیل دئیهنین، بیری ده قۇلاق
آسانین.