آتش تهیه- آشیرما آتش (آتش بازدارنده).  

آتش هجومی- آخین اوْد.

آتشباری- یایلیم آتیش. (شلیک همزمان و سنگین تعداد زیادی سلاح).

آجودان- سوبای. آغا یاماغی (افسری که در خدمت افسر بالاتر باشد).

آدمیرال- دنیزبیگی (دریاسالار).

آرایش نظامی - دوْناما. یاسانیش.

آزاد- اؤلوشگه. آچیل (فرمان نظامی).

آمادگاه- قورانقا.

آمادگی نظامی- سفربرلیک.

آماده باش- دوْناتیش. دوْلونلوق.

ادارة سر فرماندهی ارتش- آغا قاپوسی.

ارتش- آرتیش. اوْردو. قوْشون.

ارتش سرخ - قیزیل اوْردو.

ارتش مردمی- قارا چئری. قارا چوْر. قارا قوْشون.

ارتشبد- اوْردو بیگی. آرتیشبای. سوبای. باش قوماندان.

ارتشتار- اوْردوچو. آرتیشچی.

ارتشی- اوْردوچو. سوْخوشلوق. سولوک.

اردوگاه- قیتیل. قوران.

از جلو نظام- قاباقدان دوزلن (فرمان نظامی).

از نو- باشدان (فرمان نظامی).

استوار- سوبای. سیراباشی.

اسکادران- باغاتور.

اسلحه- قوْر.

اسلحه خانه- قوْرخانا. توفکلیک.

اسلحه دار- قوْرچو.

اسلحه ساز- یاراقچی.

اسلحه سازی- قورال یاساش.

اشغال نظامی- باسقین.

اطلاعات ارتش - قارا قولاق.

افسر- قوْل باشی.سوبای.

افسر ارشد- اوست سوبای.

افسر جزء- آلت سوبای.

افسر مسئول اسلحه خانه- قوْربیگی. قوْرچوباشی.

افسری که از درجه سربازی بالا آمده و دانشکدة افسری ندیده است- آلایلی سوبای.

انبار اسلحه- قوْردا.

بمب- چاتلاما.

به پیش- آلقا قاراب. ایره لی(فرمان نظامی).

به جای خود- بودالیدا(فرمان نظامی).

پادگان - قیشلا. ساخلوْو.

پوکه فشنگ - قاپجیق.

پیاده نظام- قارا چئری. قارا چوْر. قاراچی. یایا چئریسی.

پیشقراول- بانقلای. یانداوول.

پیکان - آتباق. آخیل. اوْخ باشی.

تدارکاتچی- آیداچی.

تدارکات لشکر- داغار.

تعمیر و نگهداری اسلحه - سایقال.

تفنگ - توغک.

تفنگ ته پر - آلتی آچیلان.

تفنگچی- توفکچی. مرگن.

تفنگدار- توفکچی. توفکلی.

تفنگ دو لول- قوْش آتار.

تفنگ ساچمهای- قیرما توفک.

تفنگ ساز- توفکچی.

تفنگ سرپر- آغیزدان دوْلما. چاخماقی. قارا قاوال.

تفنگ سه تیر - اوچ آتیلان. اوچ آچیلان.

تفنگ کارابینه- آلای پوْزان.

تکاور – سوْخوشچو. سالقیر.

توپ- توْپ.

تیپ- مینلیک. توْغای.

تیر- اوْخ.

تیربار- اوْخ ساچار. (نوعی اسلحه).

تیر مرگبار- قییبیر.

تیمسار- یانال. پاشا.

جبهه- قاغیشقا.

جنگ - ساواش. دؤگوش.

جنگ آزموده- اسکی توفک.

جنگ افزار- قورال یاراق. یاو یاراق. یاراق.

جنگ خونین- آغار چاقا. قانلی ساواش.

جنگ دریایی- قاییق قاوقا. دنیز ساواش.

جنگ زمینی- قورو ساواشی.

جنگ سرد - سوْیوق ساواش.

جنگ سرنیزه - سونگولشمه.

جنگ سواره نظام- پییگه.

جنگ شدید - قانتار.

جنگ فرسایشی- آشیندیرما.

جنگ هسته ای- یادرا ساواش.

جنگنده - اورونقوت. دؤگوشچو. دؤگه جی. تومروس. ساواشچی.

جوخه - مانقا. آربای. جوْوقا.

حفاظت اطلاعات- یومدار. یومقال.

حمله - باسقین.

حملة برق آسا - شیغاما.

حملة شبانه- باسیق. چاپقین.

خبردار- شاخلان (فرمان نظامی).

خشاب- قاشاب. ساداق.

خلبان- اوچاقچی. اوچان.

خمپاره - قومپارا.

خمپاره انداز - اوْتوزباشی.

دانشجوی دانشکدة نظامی- قورسانت.

درجة نظامی- اوْموزلوق. اوْرونتاق. قیرات.

درجه دار- باسالی. آشامالی. باساقلی.

دژبان- ساخلوْوچو. ساخلیج. قوْرقانچی.

دسته- اولام. زره - بادانا. بوروگن. توْخوم.

زرهی - توْخوملو.

سان دیدن- ساناماق. اوشه‎مک.

سپهبد - چئری بیگی. امیر نوْیان.

سپهسالار- آرتابای. اوْردو بیگی. بوروندوروق. مونقالیسان.

ستاد ارتش- گئنل قورمای.

ستاد لشکر- اولوق قوْل.

ستوان- آردالی. اللی باشی.

ستوان یک- باش آردالی.

سرباز - باش وئرن. چئری. سالدات. سو. قیزیلباش.

سرباز پیاده- قاراچی.

سرباز گماشته- آردیل.

سرباز ساده - اولان. قارا چیریک. سیراوی عسکر.

سرباز سوار پیشقراول- ائراوول.

سرباز نیروی زمینی- قاراچی.

سربازخانه- ساخلوْو.

سربازصفر - سیراوی عسکر. قارا چیریک.

سرتیپ - مین باشی. مین بای.

سرجوخه - اوْن باشی. مانقاباشی. اوْنبای.

سردار - یانال. پاشا.

سردسته - بؤلوک باشی. قوْل باشی. چئری باشی. اوْت آغاسی.

سرفرمانده- آپا ترخان. باش شاد. بورقوچان. باش قوماندان.

سرگُرد- دالبای. قوْل آغاسی. باشقورد.

سرگروهبان- وکیل باشی. باش چاووش.

سرلشکر- امیرتومان.

سروان - یوز باشی. یوزبیگی.

سرهنگ - آلبای. یاربای. مین باشی. بیگ باشی. قوْشون باشی. نویان.

سلام نظامی- چاس. ساپارتا. سالیت.

سلحشور- سالجیق. سالار. سالامیش. یارقاج. زوْرباچی.

سواره نظام- قارا خیل. آتلی خیل.

ضامن اسلحه – قاریل. قوْروز. قییلاق.

ضدهوایی - اوچاق ساوار.

طبل جنگی- قوْپورقا.

عقب گرد - قانقور (فرمان نظامی).

عقبة لشکر- آرتقار. آرتقان.

عقبدار لشکر- چانداوول. آردچی. سورقاوول.

فرمانده- قوماندان. آلایلی. آغا. باشچی. شاد. باشقال. بویراج. سالقار. قاماندار.

فرمانده توپخانه- آتاش بیگ.  

فرمانده دژبان- اوربیگی. باشقاریجی.

فرمانده سواره نظام- خیلباش. قاراولی.

قاب اسلحه- ساواق.

قاضی نظامی- توتوق.

قرارگاه- بولجار.

کلاه نظامی- چالاچات. قازانیج.

کمانه کردن گلوله - چوْووماق.

گارد ویژه- بؤرو. هرباتان.

گردان- قوردان.

گروهان- بؤلوک.

گروهبان- چاووش. قورباشی. ارباشی.

گروهبان یکم - باش چاووش. وکیل باشی.

گشت- گزمه.  

گشت شبانه- توتقاق.

گلوله - قیریج. قیریچقا. گولـله. توْپ داشی. چالتاش. قورشون. یوملوق.

لجستیک- سالقیت. سورسات.

لشکر- تومان. توْپلانق. توغ تولوب.

لشکرکشی- آلانلاما. سوله مه. قوْشون کئچلیک. قوْلدورما.

مبادلة آتش- آتیش توتوش.

مقدمة لشکر- قیلاووز.

مهمات- اوْخ داری.

مهماتچی- اوْدچو.  قارایاراق.

میسره- جیوانقار. سوْل قول.

میمنه- بیرانقار. ساغ قول.

مین- یاتلاما.

ناو جنگی- چالقان.

ناو جنگی بزرگ- گؤیه.

نگهبان- یاساقچی. یاساوول. کئشیک.

نیروهای مسلح - قوْرالتای.

نیروی زمینی- قارا گوج. قارا قوْشون. قورو قوْشون.

نیروی دریایی- دالای قوْشون. دنیز قوْشون.

نیروی کمکی- چولقار.

نیروی هوایی- اوچاق قوْشون.

همرزم- خیلتاش.

هنگ - مونقای.  

هنگ کوهستانی - داغ آلایی. داغ بیرلیگی.

هواپیما - اوچاق. دمیرقوش.

هواپیمای شکاری- قیریجی.



پرویز شاهمرسی

دوشنبه 23 اسفند 1395
بؤلوملر : سوزلوک,