2- سراب محبوب کارگر عضوتفتیش محلی فرقه دموکرات در سراب تکه تکه شد
3- اردبیل 26 آذر 25 13ساری اسماعیل ، دیباوئیان ، خلیل آذرابادگان سه دفعه نیمه جان از دار پائین آورده شد دوباره بدار زده شد0 شاهسون قیزی سریه خانم پنج روز در سنگربوده باوعده وتعهد از سنگر بیرون آمده بعد از تسلیم نامردانه گشته شده (کدخدای سمرین گفته چون زن بود نخواستیم بدست غریبه بیفتد غیرتمان نگذاشت ماکشتیم )
4- تبریز و ( باسمنج ) علی قهرمانی ( توسط جلادان بنام میهن پرستان به اسامی سلطانعلی شقاقی ، سیف اله باغمشه ای ، میر شریف ،حاجی علی اکبر بقال و عده دیگر ) 0 دکتر باقری را درنزدیکی گوی مسجد در جلو زن وفرزندانش کشتند و خانه اش را باتانگ ویران کردند ، اله وردی مبارز محله دوچی در حین اعدام این سرود را خواند ( آنا یوردم سان ای شانلی وطن - همیشه لیک یاشا آذربایجان ) 27 نفر افسر که ازشخصیت های نامی ولایق ارتش ایران بودند اعدام شدند ( ژنرال عظیمی ، سرهنگ مرتضوی ، قاضی ، سلطان آزاد ، جودت ، دبیرنیا ، آگهی ، غفاری ، ناصری ، احسانی ، شیخی و عمرانی و 00 ) حسن قاسمی از زندان قبل از اعدام عکس اش را توسط مخبر روزنامه علی خادم بپدرش می فرستد ( داداش تقی زاده )
5- میاندوآب 0 سرهنگ قلی صبحی ( آذربایجان خلق سلاح لی قوه لری ) درهنگام دار طناب پاره گردید
6- مراغه ژنرال کبیری باشهامت به استقبال مرگ رفت 0 میرزا ربیع کبیری ( ربیع الدوله ) در سال 1268 در شهر مراغه متولد شد ودر تبریز وتهران تحصیل نمود وی مردفرهنگ دوست وادیب بودم در کتاب خانه وی اثرهای قدیمی واولین چاپ هوپ هوپ با الفبای عربی واثر های از انتباه دوری فرانسه ( ژان ژاک روسو ، کورنئی ، مولیر و کتابهای مارکسیسم و لنینسم وادبیات جمهوری آذربایجان بوده است) ودر خوجه میر با عوامل انگلیس و شاهپرست ها مانند ( جمشید خان اسفندیاری ، یمین لشگر ، جعفرخان افتخاری ) مبارزه نموده است ودر منطقه مراغه و میاندواب ، هشترود ، چهاراویماق و هلاسو جنگ نموده ودر خلع سلاح لشگر تبریز شرکت داشته است نشانهای 21 آذروستارخان را داشت بعداز نهضت ملی آذربایجان در مراغه بدار آویخته شد 0
7- ارومی 0 تشکیلات صدری آزادوطن ،نوراله یکانی ، معاریف رئیسی شکیبا ، حیدری صدر جوانان اعدام شدند0 محمد امین آزاد وطن از نازلی اورومی بوده پس از پایان تحصیل در ارومی 8سال در زنجان بحال تبعید بسر برده واز سال 1319 به زندان قصر فرستاده شده بعداز 1320 در حزب توده زنجان فعالیت داشته در سال 1324 در تشکیلات ملی دموکرات مشغول فعالیت می گردد با تفاق نیروهای فدائی با دار دسته های سرتیپ زنگنه جنگیده وکشته می شود 0
(ا عدام شدگان دسته جمعی ارومی دانیه یوشی ، حیدر وبختیارآتا واوغول ، آرشاک ، هوسپ هوسپیان ، بابا داریوش ، یولیوس یونان ، ویلسون سرگیز ، مبارز مشهور بهرام نابی ، عباس فتحی ، آله وردی مهاجر ، شاد علی خرازی ، ابراهیم بدلی ، یوشید یعقوب ، کئکو ،گورگیز رستم ، یوسف آرام ، مندوجبرئیل ، خسرو یعقوب ،گورگیز خاچو ، باباخان ، آرسین شاخیان متولد1278 سارنق کندی پس از اتمام فشنگش خود را کشت )
8- خوی 0صدر عبدالحسین احمدی 0 حسین نوری ودیگران 0
9- آستارا فریدون ابراهیمی دادستان حکومت ملی0 اولین دانشجوحقوق قضائی را در دانشگاه تهران با موفقیت بپایان رسانده بود وی در مصاحبه با خبر نگارآمریکائی گفت ( بیزیم افتخارلی آزادلیق نهضت میزه قارشی دشمنلیک ایدنلراونا نسبت تهمت آتانلارلا دانیشماق ایسته میرم ) در خرداد ماه سال 1326 در تبریز بدار آویخته شد 0 ابراهیمی متولد 1297آستارا وپدرش میرزا غنی در سال 1308 پس از زندان سیاسی به ملایر تبعید گردید وبا روزنامه های ( رهبر ، آژیر ، مردم ، خاورنو ویئنی شرق آذربایجان همکاری داشته ونخستین کسی است که اقدام به نوشتن تاریخ ادبیات گونئی ( جنوب ) آذربایجان اقدام نموده است واز سال 1320 تا 21/9/ 1325 ازبنیان گذاران مجلس شعرا در تبریز بوده است ودر قوزئی ( شمال ارس نیز تاریخ ادبیات آذربایجان را فریدون کوچئرلی که تحصیلات شرق شناسی ماکسیم گورگی دانشگاه مسکو را بپایان رسانده بوده جمع آوری و نوشته است )
10- ابوالقاسم عظیمی 0 در سال 1282 ش در نخجوان بدنیا آمده وتحصیلات اش را در تهران بپایان رسا نده ( بادرجه ستوان )جزو افسران دانشکده جنگ بوده وبا درجه سروانی از ارتش ایران به ارتش دموکرات پیوسته است ودر 26/آذر25 اعدام گردید 0
11- محمود ( محمد ) قاضی اسدالهی 0 دانشکده افسری تهران را بپایان رسانده بوده سرهنگ محمد قاضی اسدالهی از افسران تشکیل دهنده نیروهای مردمی ( فدائی ) بوده و در مرگ اش در تبریز بسیاری غمگین ومحزون بوده اند بعد از1325 اعدام گردید 0
12- علی فطرت 0 علی محمد اوغلی فطرت در سال 1268 ش در تبریز در یک خانواده روحانی متولد شده واز کودکی در شعر وادبیات دست داشته واز نوشته وآثارش ( دیوان فطرت ، بایقوش وبولبول ) مدت بیست سال کارمند راه اهن تبریز بوده است بعداز سال 1325 در اثر شکنجه درزندان درگذشت ودرتمام اثارش ادبیات ملی را نشان میدهد 0
دیلیم آذر ائلیم آذر مکانیم آذرستاندیر اگرمین جانیم اولسا هربیری بونا قرباندیر
13- عبدالحسین احمدی فرزند شیخ احمد درشهر ماکو ( داش ماکی ) در یک خانواده روحانی بدنیا امد ه است پدر وعمویش جزو مشروطه خواهان بوده وپس از مدتی حبس در سوگوتلی اعدام می گردند احمد ازسال 1311 تا شهریور در زندان قصر قاجار بوده واز سال 1323 عضوحزب توده واز سال 1324 به حزب دموکرات اذربایجان پیوست درسال 1325 اعدام گردیده است 0
14- قربانعلی ( قلی ) صبحی نوری در سال 1286 در شهر تبریز متولد شده است صبحی در مهرماه 1320 توسط روزنامه ترک زبان آذربایجان به فرقه ملی دموکرات پیوست ودرخلع سلاح قوای دولتی ودر تربیت دسته های فدائی نقش بسیار داشته ومجلس ملی درجه اورا بخاطر فعالیت هایش به سرهنگی ارتقا داد در سال 1325 توسط احمد گوگانی دستگیر ودر زندان پیشنهاد گردید اگر در مراغه در محضر شیخ احمد توبه کند وفرقه دموکرات را لعن و انکار کند از مرگ خلاص می شود 0
( اولوم ایچون هیچ کیمدن منت گوتورمک فکرینده دگیلم شرف نن المک خوشدور )
15- میر ایوب شکیبا در سال 1282 در بندر آستارا آذربایجان ایران متولد شده ودر نهضت جنگل میرزا کوچک خان شرکت نموده وبه جنوب تبعید شده است ومدتی در زندان قصر تهران بوده ودر سال 1320 به عضویت حزب توده در آمد ودر اولین کنگره نماینده دموکرات آذربایجان از تبریز انتخاب گردید و بعد از 21/9/25 زخمی وسپس توسط عوامل شاه اعدام گردید 0
16- عبد الصمد عمرانی 0 فرزند مولام وردی از محال دیکله اهر بوده با رحیم خان چلبیانی سردسته غارت کننده اردبیل مبارزه نموده به حزب سوسیال دموکرات وبعد به نهضت شیخ محمد خیابانی پیوست در سال 1322 صدر حزب توده قاراداغ گردید ودر سال1324به فرقه دموکرات اذربایجان پیوست ودرخلع سلاح نیروهای دولتی نقش مهم داشته ودر سال 1325 در اهر اعدام گردید (بدستور فرماندار وقت جنازه اش چند روزی در خیابان بوده شبانه پنهانی توسط کسانش بخاک سپرده شد) 0
17- محمد آگهی 0 یکی از خلبانان نیروی هوائی دموکرات ها بوده ( پیلیوت ) سرتیپ خسروانی وسرهنگ گیلانشاه با خلبانی اومخالف بوده اند با جسارت بآن کارمهم زمان نایل آمد با عوامل آلمان فاشیزم در مبارزه بوده وروزنامه مردم مقالات اش را انتشار میداد سرهنگ آگهی در سال 1325 در منطقه میانه توسط ارتش شاه تیر باران گردید 0
18 - غلامرضا جاویدان در سال 1290 در اطراف سراب متولد شده ودر تشکیلات جاویدان سراب جزو فعالین سیاسی و نظامی بوده توسط سرهنگ جان فولاد دستگیرودر تبریززندانی بوده ودر تشکیل نیروهای مسلح دموکرات نقش داشته مدتی نیز در مراغه بوده درحین اعدام تاجان در بدن داشت سرود آذربایجان را خوانده است 0
19- جعفر سلطانی آزاد فرزند حاجی سلطان در سال 1296 ش که اصلش از قاراداغ بوده در تهران متولد گردیده است جعفر دانشکده افسری را در رشته پیاده نظام بپایان رسانده است در سال 1322 به عضویت حزب توده درآمده ودر سنندج دستگیر به کرمان تبعید می گردد وپس از تبعید در یزد به کمک جوانان حزب ایمان را تشکیل داده است واز سال 1324 معاونت لشگررا بعهده داشته سرهنگ سلطانی آزاد با همراهی دوست اش جودت پس از مخاصمه جنگ در جبهه هلاسو با 26 افسر دیگر که همه از افسران متخصص نظامی بوده در تبریز اعدام می گردند 0
20- میر کاظم اعلمی 0 در سال 1278 در یوخاری دیزه مرندمتولدشده پس از 21/9/24 با فدائیان تحت امر خود با خانهای قاراداغ و مرند مبارزه نموده واز طرف فرقه به فرماندهی میاندواب تعین میگردد در هجوم ارتش به آذربایجان در سال 1325 مدتی در کوهها مقاومت نموده با وعده های مقامات محلی به دیزه مرند مراجعه نموده ودر شهر مرند به دار زده می شود ودر دیزه بخاک سپرده شده است 0
21- حسین نوری ( یهودی لئوزون درسال 1299 در فلسطین متولد شده ودر سال 1318 به ایران آمده ودر سال 1319 در اعتصاب غذا ی زندان با دکتر تقی ارانی بنیان گذار چپ در ایران آشنا گردید ودر تشکیلات حزب توده خوی مشغول بوده ودر سال 1324 پس از روی کار آمدن فرقه دموکرات در آذربایجان با آنها همکاری کرده ودر سال 1325 بطرز فجیعی کشته شد 0
22- یوسف مرتضوی در سال 1295 درانزلی متولد شده در سال 1316 دانشکده افسری تهران را با در جه ستوانی بپایان رسانده ودر سال 1320 به عضویت حزب توده در آمده سرلشگر حسن ارفع وسرهنگ منوچهر ی بنا به لیاقت خواستار خدمت در واحد های آنها بوده چون تعدادی از عوامل خارجی به حزب نفوذ کرده بودند در سال 1324 به آذربایجان آمده تا لیاقت سربازی خود را در فرقه دموکرات نشان دهد ودرسال 1325 توسط داردسته شاه اعدام گردید 0
23- علی قهرمانی در سال 1283 درتبریز متولد شده و در 18 سالگی در حرکت لاهوتی شرکت داشته ودردسته های مارالان نبرد کرده ودر کارخانه سیمان به حزب توده پیوسته واز سال 1324 در فرقه دموکرات عضوموثر بوده است ودر قسمت سوار نظام ستارخان سمت فرماندهی داشته چندین مدال لیاقت داشته پس از برگشت از جبهه دربستان آباددر منزل عمویش دستگیر واعدام گردید
24- احمد جودت در سال 1320 متولد گردید ودر سال 1314 از مدرسه نظام تهران با درجه ستوانی در رسته توپخانه فارغ التحصیل گردید در سال 1323 بعضویت حزب توده در آمد ودر مرداد ماه سال 1324 بدستور سر لشگر ارفع زندانی گردید وپس از زندان به فرقه دموکرات آذربایجان پیوست در سال 1325 پس از 8روز جنگ در منطقه هلاسو با تعدادی افسردستگیرو تیرباران گردید 0
25- غلامحسن درسال 1285 در محال میانه متولد شده است در سال 1316 وارد دانشکده افسری در رسته پیاده نظام با درجه ستوانی فارغ التحصیل گردید ودر بندر عباس با تعدادی افسران ضد استعمار انگلیس مدتی جنگ نمود پس از واقعه مشهد که تعداد افسران آن لشگر از طریق بندر نوشهر به شوروی رفته وبعد به حزب دموکرات آذربایجان پیوسته وبعداز سال 1325 باتفاق دوست اش جودت و بقیه تیر باران میشوند 0
26 - حسن قاسمی در سال 1280 در تهران متولدودر سال 1315 از دبیرستان نظام با درجه افسری فارغ التحصیل ودر هنگ رضا پور به درستکاری وخدمت مشهور بوده وتوانست غارت سرهنگ طباطبائی وسرهنگ جوانشیر را بر ملا سازد پس از واقعه خراسان از اهواز به تبریز آمد ودر سال 1324 در خدمت فرقه دموکرات آذربایجان مشغول می گردد ودر مراغه ومیاندواب به تعلیم نظامی ها می پردازد پس از واقع هلاسوبا سایر افسران در هلاسو اعدام می گردد 0
27- محمد باقر تیکنام 0 شاعر محمد باقر نیک نام در سال 1300 در شهر تبریز متولدواز کودکی درکارخانه کبریت سازی مشغول بوده وازپسر بچه بنام محمود سواد یادگرفتن را شروع کردو پس از سربازی به فعالیت سیاسی در بین کارگران پرداخت در سال 1325 توسط ارتش شاه کشته شد 0
28 – غلام رضا دبیرنیا در سال 1298 در تهران متولد ودر مدرسه شرف با دکتر ارانی اولین دکترا در شیمی از آلمان آشنا شد وافتخارشاگردی از وی داشته است پس از اتمام دانشکده افسری در لشگر ارومی مشغول می گردد واولین افسر فارس زبان در ارتش دموکرات ها بوده است 0
29- حسین کوپال 0 در سال 1303 در اصفهان متولدودر سال 1324 مدرسه نظام را بادرجه ستوانی دررشته مخابرات بپایان رسانده ونه ماه در زندان کرمان بسر برده پس از زندان با سایر افسران طرفدار فرقه به آذربایجان آمده در میاندواب با درجه سروانی مشغول خدمت می گردد پس آمدن مجدد ارتش به آذربایجان در آذرسال 1325 حسین کوپال نیز مانند سایر افسران اعدام می گردد 0
30- اسرفیل قادری 0 درسال 1295 در خشکناب سهند حیدربابای شهریارمتولد می گردد درس را از مکتب خانه شروع کرده ودر تبریز به تشکیلات سیاسی زحمت کشان می پیوندد ودر جریان کشته شدن دختر 8ساله دهاتی ( کندلی ) تابوت اش همراه پدرش به میتنگ آورده می شود استاندار فهیمی مجبوراُ به متنگ آمده قول می دهد که از اعمال ننگین ژاندارمری شاه جلوگیری کند در آن زمان ژاندارمها طرفدار مالکان خون خوار بودند قبل از فرقه مخالف مالکان وسرمایه داران مستبد لبه تیز مبارزه اسرافیل با این دوطبقه بود اسرافیل بدستور سرهنگ سیفی فرمانده ژاندارمری دست بسته بزندان تهران فرستاده می شود پس از حبس مبارزه اش را از حزب توده بر علیه ژاندارمها وفئودالها شروع کرده0 در سال 1324 به فرقه دموکرات آذربایجان پیوسته به عضویت پلنوم ستارخان بایراقی در می آید وبا درجه ستوانی عضوقشون ملی می گردد ودر هجوم 1325 آرتش شاه به آذربایجان اعدام می گردد0
31- سرهنگ اکبر حبشی فرزند حاجی محمد حسین در سال 1324 در خلع سلاح پادگان اردبیل توسط فدائیان ارتش را ترک وبه فرقه دموکرات پیوست وازطرف فرقه به تشکیل واحدهای نظامی در شهرهای خوی وسلماس اقدام نمود درسال 1325 در راه آرمانش توسط ارتش شاه کشته شد 0
32 – دکتر نصرت باقری 0 دکتر باقری در میدان کریم خان مطب داشت وی در سال 1283 در ( قیزیل جاکندی ) قارا چمن متولد پس از اتمام دانشکده طب بفعالیت سیاسی پرداخت ودر سال 1325 این حکیم طرفدار مظلومان توسط دسته های طرفدار شاه پس از غارت اثاثیه منزل ومطب اش توسط ژاندارمها وچاقوکشان، و ی را با چاقووسنگ در جلومنزلش کشتند وجسدش در کوچه کشیده میشد تا آخرین نفس می گفت ( محواولسون ارتجاع یاشاسین آزادلیق ) 0
33- جعفرمحمد زاده کاشف در سال 1272 درممقان آذربایجان متولدوتحصیلاتش را بیشتر شبانه خوانده بود اشعارش در روزنامه های ( وطن ، قیزیل شفق ، یئنی فکر ) چاپ میشد ودر جمعیت وروزنامه آذربایجان فعالیت بسیار داشته کاشف کارمند شهرداری تبریز بوده در شاعیرلرجمعیتی آذربایجان فعال بوده است ودرسال 1325 سقوط دموکرات ها در میدان نظمیه تبریز توسط دسته های شاهپرست ضد آذربایجان کشته شد 0
34- سرگرد حبیب اله خاکزادی در سال 1285 در شهر ارومیه متولد شده واز افسران پیاده ارتش ایران بود به فرقه پیوسته بود در بیر قاد مراغه بتعلیم عسگرها مشغول بوده است درسال 1325توسط ارتش شاه اعدام می گردد0
35 – محمد علی دامتین 0 در سال 1286 ش در سراب متولد واز سال 1320 بر علیه مالکان وژاندارمها بپاخواسته وکارمند راه آهن بوده وبعد از سال 1322 درمیانه بفعالیت انقلابی پرداخته ودرسال 1324 به فرقه دموکرات آذربایجان می پیوندد مدتی فرماندهی فدائیان در جنگ با زلفقاری ها در زنجان بوده ودر خوجه میر کشته می شود 0
36- حسن ظهیری در سال 1300 ش در شهر خوی متولد می گردد ودر سال 1320 وارد دانشکده افسری می شود در تحصیل نابغه بوده در سال 1324 با فرقه همکاری می نماید ودر آرتش ملی بادرجه سروانی مشغول خدمت می گردد درسال 1325 با خواندن سرود آذربایجان به استقبال مرگ می رود 0
37 – حسین قلی امیمی فرزند محمد علی در سال 1276 در ممقان متولدودر سال 1320 بعلت سیاسی بودن به زندان می افتد در سال 1325 توسط ژاندارمها دستگیر کشته می شود وسربازان سرتیپ هاشمی خانه اورا غارت می کنند0
38- یحیی شیخی 0 شیخی در سال 1300 در اردبیل متولدشده بعداز اتمام دانشکده افسری با درجه ستوانی به تیپ اردبیل فرستاده می شود در سال 1324 در برزند محال گرمی با سربازان خود به دموکرات آذربایجان می پیوندد ودر اوایل سال 1325 به فرماندهی منطقه خلخال تعین می گردد پس از ورود ارتش شاه به اردبیل با 39 نفر درپادگان اردبیل به جوخه اعدام سپرده می شود 0
39- رحیم عمرانی 0 در سال 1302 در تبریز متولدودر خلع سلاح هنگ 7 شاه شرکت نموده ودر سال 1324 درمدرسه نظام دموکرات ها مشغول تحصیل بوده وبدرجه ستوان سومی مفتخر می گردد ودر مراغه ومیاندوآب در خلق قوشونی مشغول می گردد ودر جبهه میانه در هنگ سرهنگ آگهی بوده پس از هجوم نیروهای شاه که شدیداُ زخمی بوده به جوخه اعدام سپرده می شود 0
40 - اژدر بالداری 0 در سال 1281 در سراب متولد ودر سال 1320 در تشکیلات زحمت کشان فعالیت داشته ومدتی از طرف سرهنگ جان فولاد فرمانده تیپ اردبیل مورد تعقیب بوده است ودر بیشتر در گیریهای منطقه دست داشته پس از تشکیل خلق قوشونی فرقه با درجه سروانی مشغول خدمت می گردد پس از دستگیری توسط سربازا ن قوام وشاه به جوخه اعدام سپرده می شو د
41- جعفر قلی اجلالی 0 در سال 1277 در سراب متولد وپس از اتمام تحصیل درسال 1321 در حزب توده بفعالیت پرداخته ومدتها با دسته های جان فولاد جنگ کرده ودر سال 1324 به حزب دموکرات آذربایجان پیوسته ودر واحد غلام یحیی در پیکار با دار دسته زلفقاری وارتش شاه مشغول نبردبوده وبعد از آمدن مجدد ارتش شاه به آذربایجان بدار زده می شود 0
42- اسماعیل اقبال 0 در سال 1292 در خوی متولد ودر حزب توده مسئول شعبه کارگری بوده درسال 1324 به حزب دموکرات آذربایجان ملحق میشود بعد از سقوط فرقه بدنش تکه تکه ودر گاری در شهر گردانده شده است 0
43- سید حسن سید عسگر اوغلی در سال 1300 در استسفان سراب متولد ودر سال 1321 در تهران به عضویت حزب توده در می آیدودر سال 1324 وارد حزب دموکرات می گردد مدتها در زنجان با زلفقاری ها جنگ کرده ودر1325 بدارزده شده است 0
44- شاهمار صمدی در سال 1265 در آقاباقر اردبیل متولدوازدوره ستارخان وباقرخان و باباخان اردبیلی وخیابانی تجربه آموخته اونیز مانند سایر روشنفکران مبارز از طرف سرهنگ جان فولاد مورد تعقیب بوده در خلع سلاح پادگان ها عضوموثر بوده بعد از 1325 اعدام گردید 0
45- اله وردی ارغوانی0 در سال 1302 متولد گردید ودر سال 1321 به عضویت حزب توده در آمد ه ودر سال 1324 در ناحیه تبریزبا درجه ستوانی مشغول می گردد بعد از سال 1325 پس از مدتها حبس توسط عوامل شاهنشاهی اعدام گردید
46 – محبوب خوش کلام0 در سال 1288 در سراب متولدودر سال1320 به عضویت حزب توده درآمده ودر سال 1324 به فرقه دموکرات پیوست ومسئول دایره تفتیش منطقه سراب گردید ودر سال 1325 توسط طرفداران شاه اعدام گردید 0
47- حیدر علی باقری در سال 1298 در ممقان متولد ودر سال 1321 به عضویت حزب توده در آمده ودر بیشتر مناطق در خلع سلاح ژاندارم ها دست داشته است وبعداز سقوط فرقه توسط اردوی شاه بقتل رسید 0
48- اسماعیل حکاک ( ساری اسماعیل ) در سال 1367 در آقا باقر کندی اردبیل متولد شده است وی قبلاُ در اردبیل بر علیه طرفداران آلمان مبارزه میکرده ومدتی نیز در حزب توده فعالیت داشته ودر سال 1324 به قرقه دموکرات در آمده واز مجلس ملی آذربایجان مدال لیاقت گرفته است ومعاونت اداره بلدیه اردبیل را نیز بعهده داشته پس از کشته شدنش طرفداران شاه پیکرش را در کوچه ها می گردانند 0 ( از سمرین اردبیل نیز 19 نفر که بیشتر آنها جوان بوده رزاق باش کسن سرآنها را از بدن جدا می کند)
49- حسین لطفی در سال 1265 در ممقان متولد شده مسئول کمیته محلی حزب توده بوده در سال 1324 به دموکرات آذربایجان راه یافت ودر سال 1325 در آذرشهر تیرباران گردید 0
50 – سردار خورشا 0 در سال 1280 در یورتچی ( موغانلی کندی) اردبیل متولد شده ودر سال 1324 به دموکرات آذربایجان پیوست ودر سال 1325 بدارزده شد 0
51- تیمور مددی 0 در سال 1280 در محال گرما دوز اهر متولد ودر سال 1324 به فرقه دموکرات آذربایجان پیوست در میانا و زنجان بازلفقاری و ارتش جنگ نمود در سال 1325 بدار زده شد 0
52 – ایمانعلی آقا علی اوغلی 0 در سال 1266 در آقاباقر اردبیل متولد ودر سال 1324 به فرقه دموکرات پیوست از طرف مجلس ملی بدریافت مدال لیاقت گردید 0
53- بهرام نامی 0 بهرام فرزند امیرخان در سال 1298 در ارومی متولد گردید واز سال 1320 فعالیت خود را در حزب توده آغاز نمود ودر سال 1324 به حزب دموکرات آذربایجان پیوست وی از پیشروان تئاتر ارومیه بوده ودر شماره 1906 بهمن 1324 اشعار و مقالاتی از آذربایجان شمالی واشعار میرزا علی اکبر صابر را چاپ نموده بود ودر سال 1325درهجوم ارتش به آذربایجان با سایر افسران اعدام گردید 0
54- محمد رضا خاتمی 0 محمد رضا خاتمی در سال 1274 در محله باغمشه تبریز متولدو پدرش به آهنگری مشغول بوده ودر خراسان وسمنان مدتی مشغول بوده وپس از تشکیل فرقه دموکرات از حزب توده به این فرقه پیوست ودر تشکیلات خیابانی نیز فعالیت داشته در سال 1325 توسط ارتش شاه کشته شد 0
55- عباس فتحی 0 عباس در سال 1276 درارومی متولد واز سال 1315 در راه آهن زنجان مشغول بوده ودر ارومی در مقابل سرهنگ زنگنه مدتی مقاومت نموده ودر حکومت دموکرات مسئول اداره دارائی وکمسیون تشکیلاتی بوده ودر سال 1325 توسط ارتش شاه اعدام گردید 0
56- حسن زلفقارزاده ارژنگی 0 حسن در سال 1297 در تبریز متولد و پس از تحصیل در محضر نقاشان میرزا آقا مومنی ، ارژنگی ء میر معصوم بوده وخوددر نقاشی ماهر ونقاشی های مهم داشته است از جمله ( اسپه ریس ، بویاق دگیرمانی ، قله استونده ، شهیدلر مزاری اوسته ، مشروطه شهید لری ، فدائی لر ونچه رسم لر و00 ) پس از حبس وشکنجه در سال 1325 کشته شدکه مدتی به مرده اش اجازه دفن داده نمی شد 0
57- حسین غفاری 0 در سال 1299 در شهر ملایر متولد ودر شهر کرمانشاه دبیرستان نظام و در تهران دانشکده افسری را تمام کرده است با افسران مشهد وسرگرد اسکندانی بوده ودر اردوی قیزیل باش مشغول می گردد پس از جنگ های زیاد با ارتش با سایر افسران دموکرات در سال 1325 اعدام گردید 0
58- سعدی یوزبندی 0 سعدی از آبادی یوزبند قاراداغ فرزند عزت در سال 1297 متولد و بعد از رضا شاه در سال 1320 به عضویت حزب توده در آمده ودر اهر مسئول کمیته ولایتی وروستا گردید و یک اکتورال فعال در تئاتر اوزیر حاجی بگ اف ودر مشدی عباد رل سرور را بازی میکرد در سال 1325 توسط دسته های محمد دیهم ، سیف اله باغمشه ای ومیر شریف کشته شد در موقع اعدام گفت ( آزادلیغین هیچ وقت سونمز چراغی ) 0
59- علی شیر زاد 0 علی از طایفه مکری از بیگ زادگان منطقه بوکان فرزند مومن بگ بوده در حمله ژاندارم ها جهت چپاول انبارهای غله وتنباکو جانانه مقاومت کرد ودر مبارزات احمد خان وفاروق بر علیه شاه عضو موثر بوده است وبعد از سال 1325 اعدام گردید 0
60 - علی اکبر صابری 0 در سال 1274 در شهر خوی متولدگردید پدرش حاجی حسین در خوی معروف بوده واز سال 1317 در مرند مشغول فروشندگی بوده ودر سال 1321 در مرند به تشکیلات حزب توده پیوست ودر فرقه دموکرات از فرماندهان فدائی و مدتها عضو جمعیت دوستی ایران وشوروی بوده است بعد از سال 1325 در تبریز دستگیر و بدار زده شده است 0
61- حسین تراشی 0 تراشی فرزند آقامعلی درسال 1321 بعضویت حزب توده در آمده ودر سال 1324 با دیگر توده ائیها در آذربایجان به فرقه دموکرات پیوست ودر اداره آگاهی مشغول خدمت بوده است بعداز مدتی حبس در دادگاه قلابی به مرگ محکوم واعدام گردید 0
62- ولی گنجه مهر 0 ولی لتنانت ( ستوان ) فرزند حسین در سال 1277 درتبریز متولد گردید پس از دیدن حال رقت بار کارگران کوره آجر به دسته های انقلابی پیوست حیدر فدائی نقل کرده است ولی در شهربانی ارومی با 22 فدائی در محاصره ارتش شاه و اوباشان بودیم وقتی گلوله ماتمام شد ولی زخمی بود با آن حال زخمی اراده انقلابی وی را زنده نگاه داشته بود ما 22 نفر را در نزدیکی سحر جهت اعدام بردند پس از اعدام که من ازناحیه دست زخمی شده بودم روی ما خاک ریختند جنازه ولی در کنارم بود من بعد از رفتن جلادان با بدن زخمی رفتم اکنون از آن تاریخ 62سال می گذرد 0
63- عطااله زندیان 0 زندیان در سال 1299 در اصفهان متولدشده است در سال 1319 پس از مدرسه سرژانتی ( استواری ) به دانشکده افسری تهران داخل می گردد 0 پس از آشنائی باسرگرد اسکندانی در خوی وفعالیت در حزب توده به کرمان منتقل می گردد در سال 1325 در راه فرقه دموکرات توسط ارتش شاه اعدام می گردد 0
( سوره ن هارونیان در سال 1300 در آبادی قاسم کندی قاراداغ متولد ودر سال 1322 بعضویت حزب توده در آمده ودر سال 1324 بفرقه دموکرات می پیوندد ودرسال 1325 توسط عین اله کدخدا ونوکر قدرت خان کریمی کشته می شود 0 احمد خان فاروقی فرزند خلیل خان در آبادی ( داش آغلوجه ) سقز متولد ودرورود ارتش به آذربایجان در سال 1325 کشته میشود)
64- محروم انشائئ 0 مهندس ( شیمی نفت ) محروم انشائی فرزند مهدی در سال 1288 در زره ناس اردبیل متولد شده است در سال 1320 مسئول حزب توده ولایت اردبیل بوده است ودر سال 1324 در فرقه دموکرات مسئول کمیته تشکیلاتی اردبیل می گردد ودر اجلاس 12 شهریور جزو قانون گذاران بوده وبعد از سقوط سال 1325 فرقه دموکرات آذربایجان در یک محاکمه فرمایشی در ارومی اعدام می گردد 0
65- میر حیدر عزیزی ء حیدر بلال اوغلو در سال 1270 در زاویه خلخال متولدشده ودرسال 1296 به عضویت حزب ( عدالت ) می گردد ودر اثر فشار دوره رضا شاهی باجبار از انزلی به خلخال کوچ می کند در سال 1321 به عضویت حزب توده در می آید در سال 1324 با افتخار به فرقه دموکرات آذربایجان می پیوندد در انتخابات دوره 14 در تبریز از یاران نزدیک پیشه وری بوده است میر حیدر بارها با خوانین شاهرود و اکرم خان خورش رستم در گیری داشته است پس از 1325 با 43 نفر فدائیان در خورش رستم خلخال دستگیر واعدام می گردند 0
66- میرزا کیشی مجردی 0 میرزا کیشی فرزند آقاکیشی در سال 1269 در بیله سوار مغان متولد و پس از ماندن مدتی در شهر های بزرگ ایران در سال 1311 به بیله سوار بر می گردد واز سال 1320 پس از عضویت در حزب توده مامور فعالیت در دهات برای کشاورزان بوده است در سال 1324 از طرف فرقه دموکرات صدر بیله سوار تعین می گردد وی پس از 1325 پس از مقاومت های زیاد در مقابل دسته های علیش بیگ و ژاندارمها به دستور بیوک بیگ اعدام می گردد 0 در هنگام مرگ اشعار زیرا می خواند 0
( یاشاسین اوجا توپراق دییر 0 یاشاسین آذربایجان شانلی انقلابمیز 0 محو اولسون شاه وانون مرتجع قورولوشو )
غالب شدگان بر مرگ ( اولومه غالب گلنلر )
دی ماه سال 1325 راه ارومیه تا تبریز بسته بود از دروازه خزران تا دریاچه ارومیه وسیر داغی همه جا پوشیده از برف بود 0 سرهنگ زنگنه با دستور قلع قمع وکشتار باز گشته بود دسته های مقاومت کننده فدائی از پیر جوان مسلمان ، مسیحی ، کرد مورد غضب و انهدام بود ارتش شاهنشاهی با حمایت دسته های اوباش ، پلیس و ژاندارم0 توپ ، تانگ و هواپیماهای هاریکن در صحنه بود ولی فدائی ها در سنگر های ( تپراق قلعه ) سیر داغی ، طرزی تپه و در باغهای کنار شهر جانانه مقاومت می کردند و از هر سو فدائی ها با توپخانه مورد حمله قرار گرفته بودند فدائیان محاصره را شکسته تا دروازه خزران پیش رفتند در حیاط و خانه اله وردی سنگر گرفته بودند دسته 15 نفری جلیل وابراهیم صابونچی مدتها تا آخرین نفر مقاومت کردند0 صابونچی در محاصره وخلع سلاح پادگان ارومیه به سرهنگ زنگنه شجاعت بسیاری نشان داده بود پس از چند روزبعلت مقاومت جانانه تانگ ها به خانه هجوم برده 0جنازه های دموکرات ها مثل برگ خزان در کنار هم افتاده بودند ولی تسلیم نشدند 0
برادران کشته شده ( ص 103 - شهید الموش قارداشلار ) بعداز سال 1326 علاوه بر ارتشی ها و مللکان بزرگ مدتها باقی مانده دموکرات ها و خانواده آنها را از تمام حقوق اجتماعی و قانونی تا انقلاب اسلامی محروم کرده بودند افراد مغرض وفرصت طلب و ساده لوح نیز این افراد را غیر صالح و غیره یاد می کردند ( آزادلیق یولوندا مبارزه ص 99 ) هنوز به نوعی ادامه دارد در آن تاریخ بسیاری از خانواده ها علاوه بر عزیزان تمام دارائی خود را از دست دادند 0 از آن جمله خانواده محرم و اژدر کریمی فرزند اسلام از دهات اردبیل بوده پس از مرگ شوهرش چهار فرزندش بنامهای اژدر کریمی 22 ساله ء عمران 18 ساله نامزد ء امین 13 ساله و بابک طفل شیر خوار کشته می گردد 0 سید قیزی قران بدست داشته چند نفر ریش سفید مانع در خواست غیر انسانی جانیان می گردند0 خانهای اطراف اردبیل دارابگ آراللی وروحانی نما ( احمد ) که لباس روحانی را به دروغ پوشیده بود ه باین عمل ننگ تن می دهد مادر بچه ها مدتها پیراهن خون آلود آنهارا نگهداشته واز مسببین واقعه در تهران شکایت میکرد ولی دشمن گوش شنوا نداشت 0 مرگ پدر و پسر ( آتا و اوغول )
بعد از حکومت یکساله فرقه دمکرات آذربایجان چندین نفر از یک خانواده کشته شدند یکی از آنها خانواده ابراهیم فرزند علی از قریه موتالیق گرمادوز مغان قاراداغ بود مشهدی فرزند ابراهیم در سال 1275 متولد و ابراهیم در انقلاب مشروطه جزو سواران ستارخان بوده ودر گارد ملی خیابانی جنگ ها نموده بود ابراهیم علاوه بر پسرش به جوانها درس روشنفکری ومبارزه با فئودالها و ژاندارمهارا آموخته بود و مشهدی نیز چندین دفعه از طرف ژاندارمها دستگیر شده بودو بعداز سال 1320 ابراهیم و مشهدی هر دو به عضویت حزب در آمدند مشهدی در موتالیق آبش احمد حوزه فرقه دموکرات ها را تشکیل داد و صدر منطقه بود این پدر و پسر مردم را جهت همکاری با فرقه دعوت می کرد و بخاطر صداقت وجدیت از طرف مجلس ملی بدریافت مدال 21 آذرگردید و بکمک محمد آگهی با دسته های عبداله خان جنگید بعد از 1325 مشهدی توسط پسر عبداله خان اسدخان ( اسد اله خان در زمان شاه نماینده کلیبر در مجلس شورای ملی بوده است ) زخمی و دستگیر می گردد پدر وپسر را اسد اله خان پس از پاشیدن نفت برروی آنها آتش می زند این پدر وپسر ضد فئودال خاکستر می گردند 0
67- قربانعلی آریانتاش 0 قربانعلی در سال 1300 در شهر تبریز متولد شده است ودر مدرسه ادیب تحصیل نموده ودر سال 1319 دبرستان نظام را در تبریز بپایان رسانده ودر هنگ مکانیزه تهران مشغول می گردد اوبا سرگرد اسکندانی آشنا می گردد در این زمان سرهنگ سیاسی فرمانده هنگ از فعالیت های سیاسی سرگرد اسکندانی ونفوذ اودر بین افسران چپ مخالف رژیم پهلوی به رئیس ستاد ( باش قرار گاه ) سرلشگر حسن ارفع که مادرش انگلیسی بود گزارش می دهد قربانعلی به گردان سوار جمماز زابل منتقل می گردد در اوایل 1324 از طرف رکن 2 بازداشت وبه زندان کرمان فرستاده می شود وبا پیشه وری غیاباُ ارتباط داشته ودر تشکیل حکومت ملی مانند سایر افسران طرفدار فرقه دموکرات با درجه ستوان یکمی در اردبیل مشغول می گردد وبعددر تبریز به فرماندهی بلوک تعین می گردد بعد از سقوط فرقه با سایر افسران درحال خواندن سرود آذربایجان تیر بارا ن می گردد 0
68- علی سغائی 0 سغائی در سال 1300 در تبریز متولد شده دانشکده افسری را در تهران بپایان رسانده است (در نشریه حزب توده یادنامه شهیدان سال 1343- 1324 در ص23 ) با تعدادی افسران بدستور همایونی فرمانده لشگر 4 اعزامی به آذربایجان در دادگاه ساختگی بریاست سرهنگ آیرملو با افسران فرقه مانند سلطانی ، حبیب اله خاکزادی ، حسن ظهیری و تعداد دیگر اعدام شدند 0
69- محمد آقا مظلومی 0 محمد آقا در فعالیت های آزادیخواهی دوره مشروطه ، اجتماعیون ، عامیون ، سوسیال دموکرات و عضویت در حزب چپ ها بطور سری در اردبیل مشغول بوده و دکان سلمانی وی محل تماس سیاسیون بوده و پلیس این محل را زیر نظر داشته بود0 در سال 1310 با فعالین چپ به زندان قصر قاجار برده شد ودر 1321 پس از آنکه حزب توده فعالیت خود را در اردبیل دایر کرد محمد آقا رابط بین شهر وروستا گردید 0 در سال 1324 به فرقه دموکرات آذربایجان پیوست واز طرف مجلس ملی به نشان آذربایجان مفتخر گردید و بعداز سال 1325 در شهر اردبیل بطور وحشی گری کشته می شود 0
70 - حسن بختیاری 0 بختیاری فرزند علی در سال 1301 در شهر ارومی (آذربایجانین یاراشقلی ،گوزل گلینی، برکتلی ،صفالی باغلاردیاردیر بیر طرفنده نازلی چای دیگر طرفیندن شهرچای بوگوزه ل مسکنین ساکین لرینه ماهنی اوخویور ) فرقه دموکرات طرفدار زیاد داشته 0 حسن پس از اتمام درس در تهران به دانشکده افسری داخل گردید پس از ورود متفقین به ایران به ارومیه باز می گردد ودرسال 1324 معاون صدر ( همکارلار اتفاقینین صدر معاونی ) می گردد ودر اولین کنفرانس عضوکمیته شهر می گردد با سرهنگ زنگنه مخالف روشنفکران در مبارزه بوده پس از قدرت گرفتن نهضت دموکراتیک فرقه برهبری پیشه وری بدریافت مدال لیاقت از طرف مجلس ملی می گردد ودر سال 1325 توسط طرفداران حکومت پهلوی کشته می شود 0
71- علی مطیعی 0 علی در آبادی شیبلی میاندواب ( قوشا چای ) متولد وپس از تحصیل کارمند پست تلگراف میاندواب می گردد
تلگرافهای مخالف دموکرات ها را از طرف مقامات دولتی زده میشد به حد اقل کم رنگتر می نمود در شهریور 1324 که از تهران تلگراف به فرمانده لشگر سرهنگ ورهرام و فرمانده ژاندارمری سروان فرید در مورد فرقه دموکرات ارسال شده بود ازبین برده مجبور بفرار شد ه ودر شواله وند از طرف ژاندارمها و افراد جمشید خان اسفندیاری دستگیر وپس از شکنجه زیاد بخیال اینکه وی مرده است جسدش را به داخل باغ رها می کنند در تظاهرات روز بعد فرقه که از 40 آبادی به متینگ آمده بودند شرکت نموده و درمیتنگ تقاضای ترک محل خدمت هاشمی بخشدار ورئیس پست می گردد و جزو افرادی بوده که از طرف مجلس ملی مدال 21 آذرداشته است درسال 1326 از طرف دار دسته جمشیدخان در میاندواب بدار زده می شود 0
72- غلامعلی اسماعیل زاده 0 غلامعلی در سال 1301 در میروان دیزجرود متولد می گردد در سال 1322 بعضویت حزب توده در می آید ودر سال 1324 به فرقه دموکرات آذربایجان می پیوندد و مدال 21 آذرداشته است مدتها در منطقه هشترود ( سراسکند ) در چهارایماق ء چار دهل و عربشاه داغلاری با دسته های حاجی قهرمان مبارزه کرده بود پس از 1325 بادسته فدائی مدتها در عربشاه و گوجه قلعه با دسته های قهرمان خان و حاجی شکر خان ودسته های صولتی که خانه را سنگرقرار داده بود آتش زدند در میان آتش به مبارزه ادامه میداد پس از مدتی هدف تیر دسته صولتی گشته و کشته می شود 0
73- عظیم بلندی 0 عظیم در سال 1292 در آغمیان اردبیل متولد و پس از تحصیل در مدرسه سعدی اردبیل در هنگ قهرمان به آموشگاه گروهبانی داخل ودر سال 1318 با درجه ستوانی از دانشکده افسری تهران فارغ التحصیل می گردد وی در تابور میانه به تعلیم فدائیان فرقه دموکرات مشغول می گردد 0 بعد از سال 1325 توسط ارتش مرکز تیر باران گردید 0
74- محمد حسن رزاقی 0 محمد حسن فرزند رزاق در سال 1285 در اووغان کندی سراب متولد گردیده است رزاقی در فروریزی تونل عباس آباد مازندران که شاهد کشته شدن صد ها نفر آذربایجانی و غیره بود ه تصمیم به مبارزه بر علیه حکومت شاه میگردد
پس از مبارزات طولانی وعضویت در گروه چپ در سال 1323 ش از طرف قرا اطراف به صدر حوزه تعین می گردد ودر سال 1324 در شهریورماه به فرقه دموکرات آذربایجان داخل می گردد وبتربیت اولین دسته های فدائی اقدام می نماید ودر آزاد سازی تبریز از حکومت پهلوی جزو فدائیان اعزامی از سراب بوده است در موقع دارزدنش که برادرزاده اش گریه می کرد گفت برادر زاده عزیزم گریه نکن من در راه آزادی خلقم و آزادی آذربایجان بالای دار می روم 0
75- عسگر نوری 0 عسگر در سال 1294 در شیشوان دیزجرود متولد شده است ودر سال 1317 از طرف فرمانداری مراغه به بخشدار ی عجبشیر تعین می گردد ولی عسگر بعلت ظلم مالکان ومامورین دولت پهلوی بفعالیت های سیاسی می پردازد مدتها در زندان می ماند در سال 1324 در اولین کنفرانس اظهار داشت تا آخرین قطره خونم با مالکان و مامورین ظالم مبارزه خواهم کرد بعلت شکستن مقاومت نیروهای دولتی از طرف ژنرال کبیری بدریافت مدال شجاعت نایل آمده پس از ورودارتش شاه به آذربایجان در منطقه چارایماق وتیکان تپه با یمین لشگر وحاجی قهرمان در 26 آذر در واکشور،چاردهل پس از محاصره شدن از دست راست زخمی ودر 21سفند 1325 در مراغه بدار زده شد ه است 0
76- حسین جلائی 0 حسین فرزند ابراهیم در سال 1282 در یک خانواده کفاش اردبیلی متولد می گردد پس از تحصیل در مشکین شهر دکان بزازی دایر می کند جلائی ضمن عریضه و نوشتن نامه روستائیان به فعالیت سیاسی خود می پردازد در سال 1308 از طرف سرهنگ خدیوی فرمانده هنگ مشگین بازداشت و پس از مدتی حبس به بیله سوار تبعید می گردد وبعلت فعالیت سیاسی دستگیر وبه تبریز اعزام می گردد هشت ماه در زندان دژبان می ماند ودر خلع سلاح پادگان مشگین شرکت کرده ودر فرقه سمت معاون صدر کمیته مشگین شهررا داشته است بعد از 1324 روزنامه اطلاعات شماره 12114 از مرگ وچپاول خانواده حسین جلائی توسط رسول صمیعی طرفدار شاه نوشته است ( رسول صمیعی بعد از انقلاب اسلامی 1357 که دردوران شاه همه کاره در اردبیل بوده ازکشور متواری گردیده است )جالب است در مقابل شکایت کسان حسین جلائی از رسول صمیعی محکمه زمان شاه در باره حاجی رسول صمیعی چنین حکم داد ازطرف کسان مقتول حسین جلائی معاون کمیته دموکرات آذربایجان به قاتل حاجی رسول صمیعی گذشت می شود ولی اموال غارتی را تحویل نماید 0
77- میرزا آقا توحیدی 0 میرزا آقا مبارز عجب شیری در مقابل عوامل استعمار سید ضیا ء طباطبائی ء امامی ء علی دشتی ء اربابان و ژاندارمها ایستادگی کرده وبه افشای خیانت آنها می پرداخته ودر عجب شیر دستگیر وبعلت تظاهرات افراد ایالتی رضائی فرمانده ژاندارمری مجبوراُ اورا آزادمی نماید در سال 1324 در کنفرانس تبریز شرکت نموده نماینده انتخاب می گردد در فعالیت روستاهای شیشوان مورد تشویق قرار می گردد میرزا آقا در 29 آذر1325 توسط دسته های صولتی دستگیر وپس از شکنجه های زیاد به مراغه تحویل وبه دار زده می شود 0
78- سعید خان 0 سعید از شاهسونهای طایفه طالش میکائیل لوبوده ودر سال 1291 در مغان متولد ودر سال 1322 به تشکیلات حزب توده بیله سوار در می آید ودر سال 1324 در فرقه دموکرات آذربایجان فعالیت خودرا شروع میکند بعلت فعالیت در بیله سوارو پولادلو قیوسی مدال شجاعت 21 آذر دریافت می کند پس از 1325 توسط دسته های بویوک بیگ و حاجی علیش دستگیرودر اروف کندی اعدام می گردد 0
79- علی عبادی 0 علی بیگ فرزند عباد در سال 1285 در مزرعه جهان مشگین متولد گردیده مدتی در جاده کشی راه آهن کار کرده بود ومبارزاتی با اربابان داشته است در سال 1322 از طرفداران و فعالین حزب توده بوده در منطقه سمت صدر داشته است در سال 1324 مانند سایر اعضای حزب به فرقه دموکرات پیوست با خانهای گیکلو وعیسی لودر گیری داشته پس از 21آذر 24 مسئول فدائی مشگین غربی بوده و از طرف مجلس ملی مدال 21 آذرداشته است بعد از 21آذر 1325 توسط گروه های سیاه و اوباش دستگیر ودر چهار راه مرکزی مشگین در حال خواندن سرود آذربایجان اعدام می گردد 0
80 - امن خان بخشی بگی 0 امن فرزند آقا کیشی در سال 1273 در شیشه گران اردبیل متولد می گردد در سال 1321 به تشکیلات سیاسی بر می گردد و 6سال صدر شیشه گران وقرا اطراف می شود 0 حاجی احمد مالک بسیار سعی نمود که وی را از مبارزه باز دارد0 امن بعد از سال 1324 در تربیت دسته های فدائی کوشید با پسرش در خلع سلاح پادگان مشگین شهر دست داشته ودر تشکیل کمیته سمرین وباری جدیت کرده است واز طرف کمیته اردبیل مورد تشویق و مدال 21 آذر داشته است بعد ازسال 1325 کشته میشود
81- حیدر خان آفاقی 0 حیدر در سال 1290 در آبادی شیشوان دیجرود متولد شده بعلت فعالیت سیاسی از درخت آویزان می شود ودر اثر کتک کاری در حال بیهوشی تحویل ژاندارمری مراغه می گردد پس از خلع سلاح ژاندارم ها مدتی با اسلحه آنها به مبارزه ادامه داده است و ژاندارمها جهت کشتن وی حق تیر داشته اند ارباب وژاندارمری از مرکز نیروی کمکی در خواست می نمایند تعداد ژاندارم های تازه کند از 12نفر به 55 نفر افزایش می یابد در سال 1324 بخاطر فعالیت اش در اجلاس تبریز نماینده ولایت مراغه انتخاب می گردد از آبان تا 21 آذر 1324 تمام ژاندارمهای منطقه را خلع سلاح کرده بود وتمام ادارجات وراه از مراغه تا تبریز در دست وی بوده است ودر 28 آبان به کمک فدائیان آذر شهر راخلع سلا ح می نماید ودر روز 21 آذر بیش از 300 فدائی دور اوبودند و منطقه هشترودء چاردولی و چهار اویماق تحت نظر اوبوده بخاطر لیاقت به در جه ماژوری ( سرگردی ) نایل می گردد بعد از 1325 توسط جمشید خان اسفندیاری دستگیر پس از در آوردن چشم راست اش و شکستن دندانهایش توسط شیخ محل زین العابدین اعدام می گردد در پای اعدام گفت ( من آزادلیق یولوندا مین جانم اولسادا قربان ویرمگه افتخار ائدیرم محو اولسون ملت خائین لری یا شاسین آزادلیق )
82 - پدر ومرگ رقت بار پسر ( آتا واوغول فاجعه لی ئولومو ) سلمان فرزند نصیر اله در سال 1297 در شیشه وان دیجرود مراغه متولد گردید پدر وپسر ( نصیراله - سلمان ) در مراجعه نامه 12شهریور هردو در تبریز شرکت نمودند سردسته فدائیان ( باشچی ) در میاندواب ، چاردولی ، افشار ، هشتری وچار اویماق با ارتجاع مبارزه کرده است بعد از سال 1325پس از بیشترین شکنجه در شهربانی بدار زده می شود در پای دار مرد ی خییر می گوید آدم خوبی بوده نکشید /10 هزارتومان خون بها میدهم در بین فقرا تقسیم کنید قبول نمی کنند چون دستور از ارباب های خارج بوده که در آذربایجان آدم دانا و طرفدار مظلومان نماند نصیراله جهت دیدن جنازه پسرش به میدان دار می رود وقتی جنازه پسرش را می بیند از حال می رود اورا آنقدر گرسنه وتشنه در زندان نگه میدارند اونیز در کنار پسرش بخاک سپرده می شود 0
83- حسن ضربعلی اوغلو 0 حسن در سال 1271 در بیله سوار مغان متولد گردیده و در مکتب خانه تحصیل نموده بود ودر حرکت های ضد فاشیستی و فئودالی سال 1322 شرکت کرده بود در سال 1324 به عضویت فرقه دموکرات در می آید ودر تشکیل دفتر فرقه در حوزه ها مشغول بود ه واز طرف مجلس ملی بدریافت مدال نایل شده بود پس از 1325 در 29 آذر توسط علیش بیگ دستگیر وتوسط بویوک بیگ و ژاندارمها تیر باران شده است در موقع اعدام می گوید ( یاشاسین آزادلیق سئو ه ن قهرمان خلقیمیز واونون رهبری آذربایجان دموکرات فرقه سی )
84- رحیم صمد اوغلوء رحیم در کهرالان (کلخوران )اردبیل متولد شده جهت کار به بیشتر شهرهای ایران رفته بود از سال 1322 به فعالیت سیاسی پرداخته است و پس از تشکیل فرقه دموکرات در دسته های فدائی مشغول خدمت گردید ومدال 21 آذر داشته است بعد از سال 1325 توسط اوباش که از طرف مقامات مسلح شده بودند کشته میشود 0
85 – فروغ نوری 0 فروغ نوری اوغلو در اوتی کندی اهر متولد شده وبعد از سال 1322 به همراه سایر روشن فکران در فرقه دموکرات آذربایجان باشغل صدر ی مشغول می گردد بعد از سال 1325 تاآخرین فشنگ مقاومت کرده و کشته شده است 0
86- ابراهیم وطن خواه 0 ابراهیم فرزند آدیگوزل در سال 1279 در بیله سوار مغان متولد شده ودر سال 1324 پس از مبارزات سال 1322 به خدمت فرقه دموکرات در می آید بعد از شکست فرقه در سال 1325 بدستور هوار خان در آبادی پیر ایواتلو آراز کنار بطور وحشی گری اعدام می گردد 0
87- اکبر بناب 0 اکبر در آبادی بناب اردبیل متولد شده ومدتی در تشکیلات حزب توده در گرمی مشغول فعالیت بوده است در سال 1324 به فرقه دموکرات می آید ودر کنفرانس تبر یز شرکت کرده ومدال لیاقت داشته است بعد از سال 1325 در اردبیل در حال مریضی اعدام می گردد 0