ایندیسه فعل دن اسم دوزلدن اک لر:

İŞ  مثل یئمیش ، باریش ، دوروش ، گؤروش

İM  گئییم ، آلیم ، دوروم ، سورو^م

IQ  آچیق ، ازیک ، اوچوق ، بوکو^ک

Gİ  ایلگی ، سایقى

GƏ  بؤلگه 

GİN  بیلگین ، سایقین ، جوشقون ، دوشگون

QAN  یاپیشقان ، دؤیوشگن

ĞIÇ باشلانغیچ

ICI ییرتیجی ، بیلیجی

İ  دیری ،باتى ، دوغو ، سورو^

IT یانیت

ƏNƏK  یئته نه ک ، دوواناق

SƏK  دیرسک ، توتساق

CƏ  دوشونجه

MƏCƏ  بیلمه جه ، تاپماجا

 پسوندهاى اسم ساز را یادآوری میکنم که از اسم ، اسم میسازند:

(4) LİK  مثل شنلیک ، یاخشیلیق ، بؤیوکلوک، اولقونلوق

(4) Çİ  دیلچی ، آوچى ، سوتچو^ ، قوروقچو

(4) SİZ  یئرسیز ، قانسیز‌، اوزسو^ز ، هوش سوز 

(4) Lİ  تئل لی، شانلى ،بوشلو ، اونلو^

(2) CA  قیسساجا ،تورکجه

(4) CİL  ائوجیل ، قوناقجیل ، اؤلومجول ، سورونجول 

(2) DAŞ  قارداش ، دیندش

(2) AR  یاشار ، یئتر

(2) AN  اوغولان(اوغلان) ، ارن

(2) AQ  اوتاق ، دیلک

(4) İT  چئشیت ، یاشیت ، قوروت ، سورو^ت

(2) SAL  قومسال ، جینسل

(2) QA  باشقا ، اؤزگه

_بو اؤرنک کلمه لرین بعضیسی آذربایجان تورکجه سینده فرقلی ایشله نیر. 

_بعضی اوستادلاریمیزین نظریجه ، "-سال" اکی یئنی اک دیر و اسکی تورکجه میزده یوخوموش!

_کلمه لرین معناسینی بیلمه دیگینیز حالدا سورسانیز ممنون اولارام.

هله لیک بو قدر.

سونای تورک - سئوگیلیم وطن

ترکی به فارسی

2

آتلاشان: تحریک شده

آتلاشدیرماق: برانگیختن، انگیزاندن

آتلاشدیریجی: تحریک کننده

آج: گرسنه

آجلیق: گرسنگی

آچون: دنیا

آخار سو: آب جاری، آخار سولار: آبهای روان

آخساق: لنگ

آخماجا، شیرره کان: آبشار

آخین: حمله، هجوم، یورش

آراج: کسی که غذای معمولی دارد

آریچی، پتکچی: زنبوردار

آریق: لاغر، مردنی

آزاج: کم خور، کم اشتها

آستاق: آویزان

آلدانیش:فریب

اؤتورگو: مراسم بدرقه، بدرقه

اؤتوروجو: بدرقه کننده

اؤن گونلوک: دهه، ده روزه

اورمانچی: جنگل بان

اوززه ک: لب، مغز

اومماق: منتظر شدن، چشم به راه بودن

اووسانا: احسان

ایچ: درون، باطن

ایچار: ایشقار،باطنی، درون گرا

ایچراق: داخلی تر، درونی تر

ایچسل: درونی، داخلی

ایچلاق: ایچ – آلات، محتویات شکم

ایرماق: چای، رود

ایشقارلیق: درون گرایی، باطن گرایی، باطنی

ایگیدلیک: جوانمردی

ایلیک: مغز استخوان

باتار سو: آیهای فرو رونده در زمین

باخماجا: پنجره

باخیش: زاویه دید

باخیم: نگاه، منظر

باساج: چاپ کننده

باساق ائوی: چاپخانه

باستاق: کتاب

باسما، باساق: چاپ

بالیقچی: پرورش دهنده ماهی

بالیقچین: ماهیگیر، مرغ ماهی خوار

بنز: نبض

بوُز: خاکستری

بوز: یخ

بوزلاج: یخچال

بیچین چی، اوتچو: دروگر

پالتار یویان: لباسشویی

پینار سو: آبهایی که از دل زمین بیرون می آید مثل چشمه، قنات و...

تاپشیریق: تمرین

ترخان: مرفه

توخ: سیر

تویوغا باخان: مرغدار

تویوقچو: فروشنده مرغ

جبلخ ات: گوشت خالص

جیکنه: جیغ بلند حاصل از ترس

جیلخ: خالص، ناب

چارپماق: تازاندن

چانتا: کیف

چای باشی: سر شاخه رود

چایلاق: رودخانه، بستر رود

چوغول: جاسوس، خبر چین

داش باسما: چاپ سنگی

داغینجی: کوه نورد

داغینماق: کوه نوردی کردن

دریامج: دریاچه

دوداقلاشماق: لب به لب شدن

دوزاق: دام، تله

دوشوک: نارس، کال

دوناج: فریزر

دونبا: قلمبیده

سؤنوش: خاموشی، پایان، مردگی

سارساق: احمق، عنود، لجوج

ساریمساق: سیر

سایاق: مثل، مانند

سسگین: رادیو

سو سویودان: آبسرد کن

سو قیزدیره ن: آبگرم کن

سوتچو: شیرپز، کسی که شیر گله های روستاها را می خرد

سوسوز: تشنه

سووات: ساحل، حاشیه رود

سوووش: süvüş سیراب

سویغون: بی تعصب، خونسرد

سیزقین: آهمند، زار

شهره: گوشت چربی دار

فالا ایچه ن: مضر، سرمایه خور

فالا قویماق: دست گذاشتن، تصاحب کردن

فالا: مایه، اساس، چیزی که با آن بشود کاری را شروع کرد، حداقل

قاخیق: برآمده، برجسته

قارماق: قلاب، لنگر کشتی

قازما: قرقاول

قاشخا: اوزو بوز، حرف گوش نکن، بی ادب رک گو

قاشقا: مشهور، گاو پیشانی سفید

قاشینال یاخماجا: کرم ضد خارش

قاشینال: ضد خارش

قاشینما: خارش

قالغون: کندرو، متحجر، سنتی

قوخوق: گندیده، متعفن، بودار

قورتولوش: رهایی

قورداق: کرم خاکی

قوروقچو: مرتع بان

قونوش: بحث، گفتگو

قیپچین: حیا کن

قیرپیم: لحظه، آن

قیرپیمجه: آنی، به اندازه لحظه ای

قیزغین: تندرو، افراطی، هشری

قیزیل آی پارا: هلال احمر

کؤنه ز: لجباز

کونگول: کوهان شتر، گوژ پشتی

گؤزگون: تلویزیون

گؤزه ج: طمعکار، حریص، آزمند

گؤل: برکه

گؤلمج: حوض، استخر

گؤنده ریجی، ائلچی: سفیر، فرستاده

گدیک، شاواق: قله، زیروه

گمیرجه ک: غضروف

مئشه: بیشه

مازارات: لجباز، کسی که از دنده چپ بلند شده

ماشات: انگل، مزاحم

هؤرگون: محدود شده، محدود

هاماش: همرا، همتا

یئتیریجی: رسانه

یئتیک: رسیده، کامل

یئماج: پرخور

یاخماجا: کرم صورت و هر چیز مالیدنی به پوست

یاغار سو: نزولات جوی

یانقی: عطشان

یوُروجو: خسته کننده

1

آبرو: اوزم uzm

آبستن، حامله: بویلو، بوغاز( در مورد حیوانات)

آسمانخراش: یوغار، گؤی دلن، یوکسک دام، هوندور بنا

آموزش متوسطه: اورتا اوخول

آموزشی: اؤیره تیم

اؤزمان: متخصص

اتاق پذیرایی: قوناق اوتاغی، قوللوق اوتاغی

اتاق خواب: یاتاق

اتاق نشیمن: اوتاق

ارتش: اوردو، قوشون

ارزان: اوجوز

امضاء کردن: قول چکمک

امضاء: قول چکمه

بخت، سرنوشت: اودوم odum

بندر: لیمان

به شرط چاقو: کسمه جه

تبر: بالتا، ناجاق

ثروتمند: وارلی، زنگین

جوان: گنج

جوانمرد: ایگیت

حادثه، اتفاق: اولای

حشره: بؤجوک

خجالتی: اوتانقاج، اوتانجاق

خدای بزرگ: اولو تانری

خربزه: قاوون

خشک کن: قورولایان

خلوت: سایخاش

دبستان: ایلک اوخول

دستور زبان: دیل بیلگی سی

رئیس جمهور: جومهور باشقانی

رئیس: باشقان

رای: اؤی، سس

سرشتن: یوغورماق

شلوغ: قالابالیق

شناگر: اوزگونچو

صلیب سرخ: قیزیل خاچ

فراموشکار: اونوتقان

القاح: دؤل- له مه

گران: باها

گرانفروش: باهاجیل

گرانفروشی: باهاجیللیق

گرانی: باهالیق

المثنی: ایکه م

مزرعه: تارلا

مشترک: اورتاق

ورم: شیش

هندوانه: قارپیز

یکبار مصرف: بیرجه لیک، بیریوللیق

çağ , zaman,fəsil

وقت , زمان, فصل

(بیر اینجی بولوم)

گون/gün = روز

یئدیجه / yeddicə =هفته

آی / Ay = ماه

ایل / İl = سال

گونلوک / Günlük = روزانه

یئددی لیک / Yeddi lik = هفتگی

آیلیق / Ayliq = ماهانه

ایللیک / İllik = سالانه

بیر ایل /  Bir il =  یک سال

اؤتن ایل / Ötən il = سال گذشته

گلن ایل =  Gələn il= سال آینده

بیلدیر / Bildir =  پارسال

اینیش ایل /  İnişil = دو سال قبل

بو ایل / Bu il = امسال

ایل بویو / İl boyu = در طول سال

گون بویو / Gün boyu =  در طول روز

حانسی ایلده / Hansi ildə = کدام سال

1388-جی ایل / 1388-ci il = سال 1388

ایلده - آیده - گونده /İldə - ayda - gündə= درسال-درماه-در روز

ایل باش / İlbaşi =  آخر سال

یاز / Yaz =  بهار

یای =/ Yay = تابستان

سون باهار - گوز /Güz - son bahar =  پائیز

قیش / Qiş =  زمستان

یایدا / Yayda =  در فصل تابستان

بو یای /  Bu yay = این تابستان

یاز آغزی /  Yaz ağzi  = اول بهار

چیله گئجه سی / Çilə gecəsi =  شب یلدا

یای اورتاسی /  Yay ortasi =  وسط تابستان

بوز آی /  Boz ay = اسفند

بایرام آیی /  Bayram ayi = ماه اسفند

گون اورتا / Günorta =  وسط روز

دوغوم گونو /  Doğum günü = روز تولد

گونش ایلی / Günəş ili =  سال شمسی

آی ایلی / Ay ili =  سال قمری

سون چرشنبه / Son çərşənbə  = چهارشنبه آخر

قیش گئجه سی / Giş gecəsi  = شب زمستان

اکین چاغی Əkin çaği = زمان کشت

بیچین چاغی /  Biçin çaği =  زمان درو

گنجلیک چاغی / Ganclik çaği =  زمان جوانی

گئییم لر ، بزک لر و ائو دوْناتی

آرخالیق = شنل

دون = مانتو

ترکوینک = زیر پیراهن

آیاق قابی = کفش

الجک = دستکش

کؤینگ اوستو = جلیقه

دال دؤش = نوعی آستین کوتاه یشمی یا کاموا

قورشاق = مجازا به معنی کمربند

قه ایش = کمربند

بویونلوق / آشیرما = شال گردن

ساریق / ساچلیق = شال

باشماق = کفش

چاریق = نوعی کفش قدیمی

ساپ = نخ

قاتما = نخ کلفت

بؤرک = کلاه

پاپاق = کلاه

یایلیق = روسری

گوموش = نقره

قیزیل = طلا

بویماق / بویون باغی = گردنبند

قولباق = دستبند

بیلرزیک= دستبند

سیرغا = گوشواره

تانا = کوشواره

اوزوک = انگشتر

اوسکوک = انگشتانه

اورتوک = رختخواب

سالاجی /آچال =تشک

یورقان = لحاف

یاستیق = متکا

اگین / گؤوده / اؤزدک

 

اوز = صورت

اؤپکه = جگر (شش ، جگر سفید )

باغیر / باغری = جگر( جگر سیاه )

بنیز = چهره

باش = سر

بارماق = انگشت

دری = پوست

دیرناق = ناخن

دیرسک = آرنج

دیز = زانو

توک = موی بدن

قیل = موی کنده شده

قیچ = پا ؟

آیاق = پا ؟

قولتوق = زیر بغل

چئگین = دوش

سوموک = استخوان

ایلیک = نخاع

دامار = رگ

قان = خون

دابان = پاشنه

دالاق = طحال

قیزیل باغیرساق = مری

باغیرساق = روده

بویوک باغیرساق = روده بزرگ

کیچیک باغیرساق = روده کوچک

قابیرغا = دنده / پهلوی سینه

قورساق = معده

بؤیرک = کلیه

اؤد = صفرا

بئیین = مغز

دیلچک = زبان کوچک

بیلک = مچ

قابیرغا = دنده

دؤش = سینه

بود = ران

بالدیر = ساق پا

توپوق = قوزک پا

داماق = کام و لثه

دیش = دندان

یاناق = گونه

قاش = ابرو

کیپریک = مژه

جنک = خد