معماری سبک تورکی آزربایجانی سومین سبک معماری سنتی ایران پس از اسلام می‌باشد که خود به دو دوره تقسیم می‌شود. دوره حکومت ایلخانان و دوره حکومت تیموریان.
سبک تورکی ازری سومین مکتب معماری سنتی ایران پس از اسلام می باشد. شروع این
سبک مصادف است با استقرار هلاکوخان در مراغه و با روی کار آمدن صفویان نیز
پایان می گیرد.
این سبک از لحاظ تاریخی و معماری به دو دوره تقسیم
می شود. دوره اول حکومت ایلخانان به پایتختی مراغه است که از اواسط قرن
هفتم هجری قمری شروع شده و تا دهه آخر قرن هشتم و یورش تیمور به ایران
ادامه می یابد.
دوره دوم شامل حکومت تیموریان و به پایتختی سمرقند است.
تیمور به هنرمندان علاقه زیادی داشت و در یورش های خود به ایران هنرمندان و
صنعتگران را جمع کرده و روانی سمرقند می ساخت اما عصر شکوفایی معماری در
دوره تیموری به زمان پسرش شاهرخ برمی گردد که معماران به نامی چون قوام
الدین شیرازی و زین العابدین شیرازی به ساخت ساختمان های بزرگی در خراسان
بزرگ گماشته شدند.
از ویژگی‌های این سبک در دوره ایلخانی می‌توان به
بهره گیری از هندسه در طراحی معماری، توجه به تناسبات عمودی بنا، گوناگونی
طرح‌ها و ساختن بنا با ابعاد بزرگ نام برد مانند گنبد سلطانیه و مسجد
علیشاه تبریز. در این دوره تهرنگ غالب مساجد و مدارس چهار ایوانی با
میانسرا می‌باشد.
تزئینات رایج در دوره ایلخانی استفاده از گچبری، کاشی زرین فام وکاشی نقش برجسته نام برد.
بناهای به جا مانده از دوره ایلخانی عبارتند از:
مسجد جامع ورامین
مسجد جامع ورامین از نمونه های کامل مسجد چهار ایوانی است که ساخت آن در زمان سلطان محمد اولجایتو ( خدابنده ) آغاز ، و در دوره فرزندش ابوسعید بهادرخان تکمیل شد. تاریخ 722 و 726 هجری قمری در شبستان و گنبد اصلی دیده می شود. این بنا در سال 815 هجری قمری در عهد شاهرخ تیموری مرمت شد.